Feiten zijn duur, meningen goedkoop

De hedendaagse techniek zou ons tijd besparen. Dat is in veel gevallen helemaal niet waar. Niet alleen wordt het leven zelf met de dag duurder, ook worden processen steeds complexer, tijdrovender en duurder.

Daar tegenover staan zaken die juist wel sneller en zelfs gratis geproduceerd kunnen worden. De kloof tussen deze twee, duur geproduceerd versus gratis geproduceerd, is groter dan ooit tevoren. Een kloof die niet te duiden valt als spanningsveld tussen amateurs (of noem het: vrijwilligers) en professionals maar een veel complexer geheel betreft. Het begrip social media komt misschien het beste in de buurt als sleutelbegrip. Hoewel teveel mensen social media associëren met ‘zinloze’ foto’s op Facebook en ‘zinloos’ over koffie Twitteren.

Kan de New York Times failliet gaan?

De documentaire Page One, inside the New York Times, die vanaf juni ook in Nederland te zien zal zijn laat de enorme worsteling van hedendaagse nieuwsmagnaat the New York Times zien. Bekijk alvast de trailer:



Kranten hebben het moeilijk. Niet alleen in Amerika, hoewel het daar iets sneller gaat dan bij ons, maar dus zeker ook in Nederland. Het nieuws op internet is sneller en door de burgers zelf naar de massa te brengen. Internet is een publicatie èn distributiemiddel. En de distributie online kost vrijwel niets, dit in tegenstelling tot het drukken van een krant. Voor het grootste deel zijn de bloggers daarvoor verantwoordelijk, want zij omarmden als eerste de User Generated Content, het zelf kunnen publiceren.

Tel hierbij op dat de Dode Bomen Media, kranten en magazines, vrijwel allemaal die gedrukte krant leading vinden. Ook al is die gedrukte versie vrijwel altijd later (vaak ronduit té laat) met het brengen van dat nieuws. Daarom leven die twee, drukwerk en digitale media, op dit moment op gespannen voet. Hetzelfde kun je zeggen van radio en televisie waar live-uitzendingen leading zijn. En waar Uitzending Gemist slecht een archief-functie heeft. Een kromme benadering met een niet slim gekozen term, want juist het nooit hoeven missen van een uitzending is de kracht van Uitzending Gemist.

Terug naar die – waarschijnlijk, want ik heb hem nog niet gezien – fascinerende docu over The New York Times. Helaas komt de belangrijkste vraag van reporter David Carr “can The New York Times go out of business?” wat slecht uit de verf in de leader (vreemde montage), het is een vraag met de hoogst denkbare relevantiewaarde. Dat is de strekking van bovengenoemde documentaire.

Net zoals de meeste kranten is The New York Times een commercieel bedrijf. Kortom: er moet winst gemaakt worden. En dat maakt je kwetsbaar omdat je belangrijkste doel iets anders is. Een doel dat alle burgers aangaat: de elite, de
machthebbers moeten onafhankelijk gecontroleerd worden op hun gedrag. Vroeger deden de kranten dat, maar die dienen nu een veel commercieel doel waarbij er allerlei belangen spelen en echt onafhankelijk nieuws simpelweg niet meer gemaakt kan worden. Nieuwsmakers jagen een commercieel doel na, een doel dat haaks staat op de rol die de burger van nieuwsmakers verlangt.

Kan een niet-commercieel bedrijf de Pulitzer Prize winnen?

I think that print newspapers are going to disappear faster than most people, at this point, think is possible.

Dat zegt de General Manager van ProPublica.

Een nieuwssite met wèl een verrassende aanpak, puur online actief, zonder print, en geheel gebaseerd op het public goods principe. Dus niet-commercieel maar zuiver op basis van donaties. Zo hebben zij 34 journalisten in dienst. En veel van hun verhalen publiceren ze bij verschillende partners. In 2010 werden 100 van hun publicaties uitgezet bij 40 verschillende partners. In 2011 wonnen ze de Pulitzer Prize voor National Reporting, de 1e prijs ooit uitgegeven aan een zuiver journalistieke site, voorheen vielen alleen gedrukte kranten in de prijzen. Ook wonnen ze de Pulitzer Prize voor Investigative Reporting in 2010, opnieuw voor het eerst dat een online nieuwsorganisatie deze prijs won. Elk verhaal, ook al wordt het door partners overgenomen, wordt ook op haar website ProPublica gepubliceerd.

Kortom: vergeet exclusiviteit, omarm redundantie. Het publiek zit immers niet langer op 1 plek, dus publiceer overal waar dat publiek te vinden is. Iets dat Al Jazeera ook compleet begrepen heeft. Zo publiceert Al Jazeera al een paar jaar haar content, inclusief video’s en foto’s, onder de Creative Commons licentie BY-NC-ND. Hierdoor wordt het mogelijk voor het publiek en niet commerciële partijen om de gehele content over te nemen en te verspreiden zodat het nieuws de hele wereld kan bereiken. En dat doet het ook. Een belangrijke schakel wellicht voor het wereldwijde succes van Al Jazeera.

Bloggers maken het verschil

De bloggers in het bijzonder hebben voor de grote veranderingen gezorgd. We kunnen stellen dat het officiële startschot ingegeven werd door de bloggers die via de tool Blogger (nu van Google) massaal rondom 11 september 2001 van die dienst gebruik gingen maken. Dat werd de plek om foto’s en teksten te plaatsen. Om je verhaal kwijt te kunnen. En dat gebeurde dus ook massaal. De kritiek die zij kregen en nog krijgen, is dat de bloggers niet aan onderzoek doen. Dat het zuiver meningen zijn.

Je zou toch zeggen, oud nieuws dat weten we toch al? Nou nee dus, de kranten hier in Nederland beginnen nu pas een klein beetje te snappen welke impact de bloggers, de User Generated Content op hun werk heeft. Want hoewel hun credo – maar welke krant kun je daar nog echt op afrekenen – “feiten zijn duur, meningen goedkoop” is, juist de meningen doen het goed online. Maar goeds, hoe ga je als krant om met dat publiek dat als eerste ter plekke is en al direct haar mening geventileerd heeft? En belangrijker: hoe weet je dat de informatie klopt?

Dit heeft de BCC al jaren geleden opgelost in samenwerking met haar eigen publiek. Op de afdeling Interactivity krijgt de BCC de content van het publiek, omdat zij eerder ter plaatse zijn, maar de journalisten van de BBC checken de facts. Dit werd wereldwijd bekend in 7 juli 2005 vanwege de terroristische aanslagen op het openbare vervoer van Londen. Luister naar het interview dat ik voor De Nieuwe Reporter in 2006 maakte met Vicky Taylor werkzaam bij BBC Interactivity:

Onderzoek, daar lopen de huidige kranten op vast. En dat er geen geld zou zijn voor onderzoek. De meeste nieuwssites publiceren dan ook puur de persberichten van het ANP. Zij nemen dus allemaal hetzelfde nieuws over en voegen er niets aan toe. Kranten zonder smoel, maar ze doen het allemaal van NOS, tot de Volkskrant tot ga zo maar door. Google bv eens op de zoekterm ‘Mladic donderdag voorgeleid in Belgrado’ en je zult het zien. Daar zit geen kritisch oog meer tussen, het ANP wordt geloofd en dus worden die berichten direct op alle nieuwssite gepubliceerd. Zonder enige eigenheid. ANP copy & paste.

Feiten checken

Maken de bloggers zich schuldig aan het niet checken van feiten? Jazeker, hoewel je kunt bediscussiëren of we het woord schuldig in deze moeten gebruiken. Want is een blogger een journalist? Een persoonlijke mening geven vanuit persoonlijk perspectief is gekleurd. Een blogger is daarmee wellicht al snel eerder een columnist dan een journalist.

Juist dit punt, het noteren van een mening, is effectiever en goedkoper geworden dan ooit tevoren. Een blogger leest iets op bv een nieuwssite en publiceert vervolgens een mening op dat nieuws. Daar waar die nieuwssite wellicht veel tijd heeft gestopt in onderzoek, heeft de blogger alleen wat tijd nodig om zijn mening goed om te zetten naar een tekst. Misschien met een lekker plaatje erbij. Dat publiceren kun je met elke laptop doen, zelfs vanuit de kroeg, qua tijd en middelen is dat spotgoedkoop.

Onderzoek daarentegen is kostbaar. Er gaat veel tijd in zitten om verhalen te gaan halen. Maar gelukkig zijn er tegenwoordig wat middelen bij gekomen die dat werk eenvoudiger maken. Neem bijvoorbeeld de audio- of videorecorder. Door een afspraak te maken met iemand neem je unieke beelden op en heb je een zuiver verhaal zonder mogelijke fouten die ontstaan doordat je een gesprek moet omzetten naar tekst. Maar zelfs dan, het zullen met name de bloggers zijn die jouw video gaan verspreiden en wellicht een veel groter publiek weten te trekken dan de bron.

De waan van de dag

Feitelijk uitzoeken wat er aan de hand is. Onrecht proberen te duiden. De burger een zuiver beeld geven van wat er aan de hand is. Wat de politiek van plan is. Wat ons boven ons hoofd hangt. Nieuws, een woord dat een keuze maakt uit dat wat belangrijk voor ons is om te weten. Altijd gebracht als: dit is het nieuws. Dit moet je weten. Dit is belangrijk.

We snakken naar nieuws. En het fascineert me, want juist de belangrijkste vraag lijkt vrijwel niet te beantwoorden. Waarom hebben we toch zo’n behoefte aan nieuws? We hechten waarde aan de waarheid. Maar waarom?

Richard Tofel van het succesvolle ProPublica geeft een belangrijke reden waarom hij gedegen onderzoeksjournalistiek bedrijft:

richard-tofel-moral-force

Kort opgesomd en vertaald: misbruik van de macht en het niet kunnen voldoen aan het publieke vertrouwen.

Ik denk dat het de meeste mensen niet echt interesseert. Nieuws valt sowieso al snel van onze radar af. Het is daarom niet verwonderlijk dat in het lijstje meest populaire websites van 2010 in Nederland geen enkele nieuwssite voorkomt:

  1. Google (www.google.nl)

  2. YouTube (www.youtube.com)

  3. Hyves (www.hyves.nl)

  4. Live (www.live.com)

  5. Bol (www.bol.com)

  6. Marktplaats (www.marktplaats.nl)

  7. Buienradar (www.buienradar.nl)

  8. Wikipedia (www.wikipedia.org)

  9. De Telefoongids (www.detelefoongids.nl)

  10. Msn (www.msn.com)

Grote nieuwkomer voor volgend jaar zal Facebook zijn. En misschien ook wel Blogger, WordPress of Tumblr, de bloggingtools die in Amerika immens populair zijn.

Tot slot, bekijk ook de top 50 wereldwijd. Afgezien van de BBC komt geen enkele andere nieuwssite in dat overzicht voor.

Stel je bent journalist. Een lastig beroep. De vakantiefoto’s op Facebook scoren beter. Tweets over koffie ook. En je kunt er niets aan doen, het is de waarheid…

Door Marco Raaphorst

maakt podcasts en muziek

2 reacties

  1. Vlak voor het slapen gaan nog even vlug scannend (ja, we leven in jachtige tijden) heb ik al wel door dat dit een blogpost is die bloed, zweet en tranen heeft gekost. Noeste arbeid, Marco. Binnenkort ga ik het op mijn gemak lezen. Het nodigt uit tot een eigen blogpostje als reactie, in plaats van hier een vlugschriftje neer te pennen. Wordt vervolgd dus. :-)

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.