Rogier Chang wees me op de site ‘3D60™ : three-dimensional sound production‘. Er staat een TM bij, een trademark, alsof ze het uitgevonden hebben. Umm, dat lijkt mij niet.
‘3D’ geluid bestaat al heel lang. Dat noemen ze Binaural (zie Wikipedia | Binaural recording), wat niets anders betekent dan het luisteren met 2 oren. Om goeie Binaural opnames te maken heb je microfoons nodig die je bij je eigen oren plaats. En om Binaural opnames op de beste manier te kunnen beluisteren zet je een hoofdtelefoon op. Dus wat je hoort is op dezelfde manier vastgelegd als wat je oren normaliter registreren. Dit is precies dezelfde techniek als die 3D60 gebruikt. De firma Neumann heeft daarvoor een hele speciale microfoon gemaakt, de KU 100 dummy head, helaas een heel kostbare microfoon.
Kan het ook anders? Ja, je kunt ook de fase tussen het linker- en rechterkanaal veranderen. Fase is de manier waarop de speakers, of hoofdtelefoon-schelpen, het geluid weergeven. Normaliter trillen de speakers van voor naar achter in dezelfde beweging, dus als de linkerspeaker naar voren beweegt, beweegt de rechterspeaker op dezelfde manier. Zet je het geluid nu uit-fase, dan bewegen de beiden speakers tegengesteld, dus de ene gaat naar voren terwijl de ander naar achteren gaat. Dit heeft een zeer ruimtelijk geluid tot gevolg. Alleen gaat daarmee de definitie van het stereobeeld totaal verloren. Hierdoor zal bijvoorbeeld Cello die een beetje meer op het linkerkanaal klinkt wanneer het geluid uit-fase gezet wordt niet meer op die manier klinken. De posities van de instrumenten zijn hierdoor niet meer te duiden. Het heeft een vaag maar weliswaar superbreed klinkend stereobeeld tot gevolg.
Luister maar eens. Zet hiervoor wel eerst een hoofdtelefoon op! Ik speel een paar maten gitaar waarbij het geluid in mono en dus in-fase klinkt en daarna een paar maten met het geluid uit-fase:
Zoals je kunt horen klinkt door het vage 3D-effect van het uit-fase geluid het nogal onnatuurlijk op het eind. Dit overigens in tegenstelling tot de Binaural-techniek die het meest natuurlijke geluid weet te registreren.
Deze fase-verdraaing kun je overigens op allerlei manieren toepassen, zo kun je alleen een specifieke frequentieband veranderen. Dankzij digitale apparatuur kun je heel specifiek bepaalde onderdelen uit het geluid breder of nauwer laten klinken. Dus meer stereo of juist meer mono. Een beetje sounddesigner draait daar zijn hand hoofd niet voor voor om.
Geef een reactie