De telefoon is een uitvinding voor doven

Gisteren leerde ik van Ruud Janssen van de Gebarenfabriek dat de telefoon door Alexander Bell was uitgevonden voor doven en slechthorenden. En het toetsenbord, dat was een uitvinding bedoeld voor blinden.

Dat wat wij beschouwen als gewoon is natuurlijk helemaal niet zo gewoon.

Heb je weleens meegemaakt dat als je met een groep mensen een uitgang zoekt en iemand begint te rennen het merendeel van de mensen er automatisch achteraan rent? Wat de massa denkt en doet is niet altijd de beste keuze. Dat weet iedereen. Toch zijn de meeste mensen brave volgers. VHS was het slechtste video formaat. En Windows 95 liep zelfs tijdens de wereldwijde demonstratie met een blauwscherm vast. Voor de massa lijkt het allemaal geen moer uit te maken.

Dus bellen we nog steeds alleen met geluid. Sterker nog: met een verschrikkelijk krakkemikkig geluid waar je oren van gaan piepen. En typen we teksten met toetsenborden. Het is veel logischer om met beeld erbij te communiceren. Die grote doorbraak staat ons dus nog te wachten.

Taal is een typisch menselijk communicatiesysteem dat betekenis weergeeft. Het belangrijkste onderscheid is dat tussen geschreven taal en gesproken taal.

Deze quote is afkomstig van Wikipedia. Daar ontbreekt iets aan, of niet? Inderdaad: beeldtaal. Wij communiceren namelijk niet alleen met gesproken en geschreven tekst. Juist niet. “Daar is de deur” en “ga hier zitten” kunnen we niet uitspreken zonder onze handen te gebruiken. Zonder de ander daadwerkelijk te zien. De Wikipedia quote sluit ook geheel de doven onder ons uit. Beeldtaal is voor hen essentieel. Net zo goed als dat voor de niet-doven belangrijk is.

En wat te denken van muziek en geluid als taal? Hoewel taal gebaseerd is op afspraken, op regels, je zou muziek en geluid poëtische talen kunnen noemen. Muziek en geluid wekt immers net als elke andere taal beelden op. Onze hersens vormen die beelden, aangestuurd door taal. Een proces dat niet te stoppen is. Het gaat maar door, zelfs als je je ogen sluit, zelfs als je slaapt. Zolang wij leven, doen onze hersens dat voor ons. Of dat ook voor blinden geldt, ik zou het niet weten.

Taal visualiseert altijd met een belangrijke mate van poëzie. Mijn vak, de melodie. Jouw beelden lijken niet op de mijne. Daarom hebben we taal nodig om dichter bij elkaar te komen, om elkaar te begrijpen, om hetzelfde te visualiseren, hetzelfde te zien. We zoeken naar een taal die helder en duidelijk kan duiden. Zodat jouw beelden ook mijn beelden worden. Dat heet communicatie.

Door Marco Raaphorst

maakt podcasts en muziek

2 reacties

  1. Ooit heb ik gelezen, dat er twee typen mensen zijn; mensen die praten en denken door middel van beelden en mensen die dat alleen woorden nodig hebben.
    Ik kan me niet voorstellen, dat ik een verhaal zonder de beelden in mijn hoofd te zien; het is voor mij de enige manier om dingen weer te geven; zowel in gesproken als geschreven taal.
    Inderdaad, hoe zou dat zijn met blinden?
    Als je al voor je geboorte geen zicht hebt gehad, hoe kan je dan in beelden denken?
    Of zouden andere zintuigen dit dan opvangen?

  2. @Geertje: ik zou dat van een blinde graag horen. Mijn stille hoop is, en daarom ook dat ik het voogerlezen heb, is dat een blinde dit via de podcast hoort en reageert.

    Het lijkt mij ook dat als je nooit beelden hebt gezien, je hersens ze ook niet aanmaken. Tegelijkertijd is het ook maf dat op basis van geluid en woorden onze hersens beelden aanmaken, dat zijn beelden die we niet zien, niet echt zien. Ook dat is vreemd.

    Ik denk dat taal een grote rol speelt. Een baby gaat al leren dat het lichaam tussen de baby en papa en mama niet hetzelfde is. Dat worden woordjes, jij en ik. Maar het zijn slechts worden die we aanwijzen. “Kijk een bank”. Ga je naar Japan en zeg je dat en niemand kan iets met je. Als je de enige Nederlander zou zijn daar dan zou je gek worden. Letterlijk gek worden. Taal maakt jouw verhaal, maakt je als persoon.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.