“Jij moet wiskunde gaan studeren!”

Ferry Robers

Op de foto hierboven zie je mijn oude gitaarleraar, Ferry Robers. Ik heb het al vaker over hem gehad en ik dacht dat ik zelfs over het voorval dat ik zo meteen ga aanhalen al eerder geschreven had, maar zeker weten doe ik dat niet.

Het voorval

Ferry gaf gitaarles op de Stedelijke Muziekschool in Den Haag. Hij was als leraar en mens 100% van de praktijk en 0% van de theorie. Op allerlei vragen die ik hem stelde over muziektheorie antwoordde hij steevast met: “gewoon luisteren”. En ik luisterde maar begreep niet precies wat mijn vingers daarbij moesten doen. Met name in het soleren op complexe jazzharmonie was ik geïnteresseerd. Volgens Ferry moest ik gewoon de noten uit de akkoorden spelen. Ferry vroeg me hem te begeleiden en speelde een solo, als voorbeeld. Na een maatje of 2 heel braaf noten uit de akkoorden te hebben gespeeld besloot Ferry weer gewoon vrijuit te spelen zoals hij altijd deed. “Maar nu speelde je heel veel noten die niet in die akkoorden zitten!”, wierp ik op. “Ach die komen wel, gewoon luisteren!”, antwoordde Ferry.

Waar die noten vandaan moesten komen, ik had geen idee. Zouden die komen als ik eerst heel braaf wekenlang de noten uit de akkoorden zou spelen? Iets dat nog knap lastig bleek. Hoe lang zou het duren voordat het een beetje zou gaan klinken? Ik oefende me te pletter, maar hoorde en voelde niet wat ik bij Ferry hoorde.

Ik besloot op onderzoek uit te gaan en wat boeken over harmonieleer te kopen. Dat werkte wel. En op een dag na afloop van een les besloot ik Ferry te vertellen over mijn opgedane kennis. “Als je Dm7 en dan G7 speelt om naar Cmaj7 te gaan, dan zit je de hele tijd eigenlijk al in C majeur”, vertelde ik trots aan Ferry. Modaal soleren heette dat, zo vertelde ik, zelfs vriend Miles Davis was er bekend mee. Maar in plaats van een schouderklopje (daar grossierde Ferry trouwens in) keek hij mij bozig aan. “Weet jij wat jij moet gaan doen?”, vroeg ‘ie me. Ik had geen idee.

“Jij moet wiskunde gaan studeren!”

Hahaha! Wat hij bedoelde te zeggen is dat ik moest luisteren en spelen en niet zo moest nadenken over al die dingen. Anders kon ik maar beter wiskunde gaan studeren.

Hij had gelijk, want Fer speelde te gek. Maar toch had de theorie mij op de een of andere manier geholpen om ook te kunnen soleren. En ik werd steeds beter, wat resulteerde in een optreden op North Sea Jazz net na mijn 18e verjaardag. Geregeld door Fer, die inmiddels behoorlijk onder de indruk was van mijn kunnen.

In die tijd zat ik op de HAVO/MBO, een soort versnelde MEAO. Om daarna door te gaan naar de HEAO voor een studie Commerciële Economie. In plaats van het conservatorium, koos ik dus voor deze stoffige studie, hoewel nog net geen wiskunde. Het gebeurde allemaal zo’n beetje in de periode dat Ferry kwam te overlijden, een laatste snedige opmerking over die foute studiekeuze heb ik helaas nooit van Fer mogen ontvangen.

De HEAO werd door mij na 2 jaar abrupt afgebroken om me volledig op de muziek te kunnen storten. En hoewel mijn harmoniekennis vaak van pas kwam, ik ergerde me er ook vaak aan. Die automatische piloot, die logica. En Fer heeft nog steeds gelijk. Muziek is een kwestie van luisteren en spelen. Je kunt er veel woorden aan vuil maken, zoals ik doe hier op mijn blog, maar het voegt geen bal toe. En stiekem wist ik dat 30 jaar geleden dus ook al. Ja, Fer, ik luisterde wel. Maar ja, gemakzucht …

Door Marco Raaphorst

maakt podcasts en muziek

8 reacties

  1. Zo moet je ook luisteren naar muziek. niets ontleden gewoon gaan . hetzelfde met kunst.
    Niet lezen wat er op het bordje staat gewoon voelen ,lezen kan daarna nog .

  2. Het idee dat theorie gelijk staat aan ‘ontleden’, klopt niet. Het helpt gewoon als je wordt gewezen op dingen, als je niet alles zelf hoeft uit te vinden. Anders hadden leraren ook geen functie meer.

    Zelf heb ik nooit gitaarles gehad. Mijn ouders vonden het te duur. Wat ik weet, weet ik door luisteren, oefenen en uit boeken uit de muziekbieb. Dat ging ook. Er zaten wel boeken tussen waar ik niks mee kon. Maar er zijn ook boeken die de rol van de leraar vervullen. In mijn geval was het bijvoorbeeld The European Jazz Guitar, van Wim Overgaauw. Hij wijst je de weg in een landschap. In je eentje dwalen is leuk, maar met een gids die de weg weet zie je meer, hoor je meer, maar vooral: dan leer je ook beter luisteren en leer je uit jezelf ook meer ontdekken.

    Er zijn mensen die zich op de kop laat zitten door theorie. Dat is niet de bedoeling. Charlie Parker:
    ‘You’ve got to learn your instrument. Then, you practice, practice, practice. And then, when you finally get up there on the bandstand, forget all that and just wail.’

    1. Dankzij Ferry heb ik leren ervaren dat de beste leraar iemand is die de ander stimuleert. Hoewel Ferry helemaal niets over theorie kon vertellen kon hij mij enorm motiveren. Ook dankzij zijn humor.

      Maar wat voor de een goed werkt, werkt voor de ander niet goed. Theorie was een aardig opstapje maar ik ben de rest van mijn leven bezig om alle regels lekker aan mijn laars te lappen en zoveel mogelijk op mijn gevoel uit te gaan. Als ik voel dat ik ontroer raak van mijn eigen dingen, kippenvel krijg, dan is het goed. En wellicht dat een ander dat ook dan zo voelt. Vaak is dat dan ook het geval.

    2. Hallo Rolf,
      Ik ben al een een hele lange tijd opzoek naar het boek van Wim Overgaauw dat je zojuist noemt, maar ik kan het maar nergens vinden. Heb je misschien enig idee hoe ik eventueel aan dit boek zou kunnen komen.

      Groetjes Rachid Tobal

  3. Grijpt weer aan bij de discussie over bloggen van van de week ….niet teveel nadenken. Vanuit verschillende hoek lijkt het dat we hetzelfde bedoelen.

    Mooi theme heb je hier nu.

  4. Hoi Marco,

    Ik heb in dezelfde periode les gehad van Ferry. Begreep ik dat jij verder bent gegaan in de muziek, heb jij wel eens een optreden ergens? Kan jij aangeven waar, ik ben benieuwd of ik in jouw spel Ferry terug hoor.

    Groet,

    Roy.

Laat een antwoord achter aan Happy Hotelier Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.