Geluid via taal

Een paar weken geleden woonde ik het Bright Collisions symposium van TodaysArt bij. Op Hofstijl heb ik daar een uitgebreid verslag over geschreven. Met name de lezing van Esther Venrooy bracht nieuwe inzichten naar de oppervlakte.

Esther houdt zich onder meer bezig met sound art in de vorm van installaties, via objecten in een specifieke locatie wordt geluid en muziek geproduceerd. Soms wordt haar gevraagd of ze er audio-opnames van wil maken en die op CD wil publiceren. Over het algemeen vindt ze dat niet werken en zegt dus nee. Met name omdat de reproductie op CD niet overkomt. Een microfoon kan wel het geluid opnemen maar het is volgens haar niet mogelijk om de ervaring van het geluid dat verandert als je door de ruimte loop ook vast te leggen. Daarnaast zijn visuele factoren en geur ook aspecten die samenhangen met een installatie en gemist worden als ze vanaf CD beluisterd worden.

Wel schreef ze er graag over. Via tekst valt goed uit te leggen wat men in de ruimte ervaart. Ook maakt ze tekeningen en foto’s van de installaties. Maar met name het beschrijven van de ervaring was volgens haar een prima methode.

Ze vindt dat kunstenaars die zich bezighouden met sound art teveel bezig zijn met de techniek, de microfoons die gebruikt worden, de opname-recorder en dergelijke. Hoewel die techniek natuurlijk wel een rol speelt, de luisteraar heeft er geen boodschap aan.

Vaak is de reproductie een vervorming van de werkelijkheid. Geen foto kan de werkelijkheid vastleggen zoals ‘ie in het echt wordt waargenomen. Hetzelfde geldt voor microfoons. En dat geeft misschien ook niet omdat de omgeving waarin de reproductie wordt gezien of wordt beluisterd ook enorm van belang is. Een foto op een beeldscherm bekijken is totaal afhankelijk van het beeldscherm, het licht in de kamer, de ogen van de kijker, etc. Een stuk audio beluisteren is nog kritischer. Veel mensen zullen het wellicht op minieme iPad-speakers beluisteren, of via een hoofdtelefoon in een lawaaiige trein. Dit terwijl dat geluid misschien heel precies op hele grote speakers gemixt is.

Veel details zullen door veel consumenten gemist worden. Hoewel ik erg van de details ben, het merendeel van het publiek heeft daar simpelweg geen erg in. Of die gitaar wat te schel is, of die zang wat te hard staat, het speelt geen enkele rol. Of het melodietje blijft hangen en het arrangement deugt, is veel belangrijker.

Ik hou zelf ook zeer van veldopnames. Opnames opgenomen in de buitenlucht. Maar ik moet bekennen dat het publiek daarvoor vaak bestaat uit professionals die dat zelf ook doen. Die luisteren dus naar de schoonheid van het geluid en hoe het is vastgelegd. Hoe details worden waargenomen door de microfoon. En ja, ook voor mij is dat genieten. Maar voor de consument? Die zal zeggen: hè, ik hoor de zee. Of: hoor ik daar een merel zingen?

Ik ben een audio professional. Ik heb taal nodig om uit te leggen waarom ik auditieve keuzes maak. Niet alleen voor de lezers van mijn blog, maar ook voor de mensen waarmee ik samenwerk. Ik praat over geluid, ik praat over muziek. Over de keuzes die ik gemaakt hebt, waarom ik denk dat de muziek die ik gecomponeerd heb goed bij die en die beelden passen. Tijdens de samenwerking met een video-editor gaat het daar alleen maar over. Of de gesprekken met een opdrachtgever.

Dat is mijn vak. Geluid maken is 1, erover lullen is 2.

Door Marco Raaphorst

maakt podcasts en muziek

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.