Schrijvers zijn niet populair, muzikanten ook niet, net als alle andere makers

Marcel van Driel, schrijver van voornamelijk kinderboeken, kreeg een uitnodiging voor een Facebookgroep van een gratis e-bookbibliotheek. In deze groep bleken meer dan 6.000 leden honderden e-books met elkaar te delen via een gezamenlijke dropbox. Dat triggerde Marcel om er een gepeperde blogpost aan te wijden want hij is het er niet mee eens.

Marcel stelt in het stuk overigens heel duidelijk dat hij zelf muziek en films downloadt zonder er voor te betalen:

De derde reden waarom ik er zelden over schrijf, is omdat ik zelf ook veel heb gedownload. En hoewel ik tegenwoordig slechts niet-op-dvd-verkrijgbare series download, heb ik ook muziek en films binnengehaald zonder er voor te betalen. Wie ben ik dan om er iets negatiefs over te zeggen?

Zijn punt is echter:

Moet ik nog toevoegen dat daar geen auteur of uitgever geld van ziet?

Kortom: door het vele gratis downloaden lopen auteurs inkomsten mis.

Ik heb een poos geleden een paar tracks die ik gemaakt heb onder de noemer Klankbeeld Raaphorst op Free Music Archive aangeboden als album. Het is gratis te downloaden. Op het moment van schrijven is dat 42.000 keer gedaan. Je zou zeggen: men is geïnteresseerd in mijn muziek. Of doet men het omdat het gratis is?

Om zo’n album te kunnen maken (hoewel er natuurlijk wel meer is dat ik op muziek- en geluidsgebied doe) heb ik veel moeten investeren in apparatuur en vooral ook muzieksoftware. Ik denk dat ik sinds 2001 meer dan 5.000 euro aan muzieksoftware alleen al heb uitgegeven. Deze week nog investeerde ik in 2 plugins, eentje van 29 en eentje van 59 euro.

Wat zal een schrijver investeren? Een laptop en een legale versie van Word of iWork? Echt heel veel meer aan kosten heb je als schrijver niet. Maar de concurrentie is inmiddels groter dan ooit tevoren: heel veel mensen kunnen namelijk schrijven. En veel waardevols valt er ook op blogs te lezen. Kortom: schrijvers die voor hun digitale waar geld willen hebben, hebben het zwaar. En hoe groot is het aanbod gratis e-books? Groot.

Ik kocht laatst een e-book van 29 dollar. Best duur, maar zeer de moeite waard.

Je hebt muzikanten die gehackte software gebruiken. Spinvis bedankt zelfs het hackers collectief Radium op zijn eerste CD in de creditslijst. Wellicht heeft hij een gekraakte versie van Cubase of Pro Tools gebruikt om dat album te maken.

Er zullen dus inkomsten misgelopen worden. Maar het 1 op 1 verwijt dat een downloader een klant is die je misloopt, dat klopt niet. Vele downloaders zijn namelijk niet echt geïnteresseerd in de producten. Die zijn alleen geïnteresseerd omdat het gratis is en relatief eenvoudig is om het te downloaden.

Vaak wordt het tot een morele kwestie verheven. Zoals Marcel ook doet. Onder het motto: “mensen moeten het werk van schrijvers waarderen door ervoor te betalen”. Dat lijkt mij logisch. Maar die schrijvers moeten ook toestaan dat net zoals met fysieke gedrukte boeken het geval is, deze boeken ook uitgeleend kunnen worden. Nu is dat vaak niet het geval omdat de uitgever er DRM – Digital Rights Management – vaak aan toevoegt.

De strijd van clubs als Stichting BREIN is daarbij zeer dubieus. Zo probeert Tim Kuik van BREIN ons al jaren te overtuigen dat clubs als The Pirate Bay enorme bedragen wegkaapt van de muziek- en filmindustrie. Maar Tim doet hetzelfde, zijn mega riante salaris zal vast niet te vergelijken zijn met het salaris van de zeer alternatieve heren van de Pirate Bay. Ik vind dat moreel verwerpelijk. Het salaris van menig musicus is belachelijk laag, maar de mensen die het zogezegd voor hen opnemen verdienen bakken met geld.

Muziek en boeken online met elkaar delen is zo oud als de weg naar het internet. En het woordje sharing is met de jaren een steeds belangrijker begrip geworden. Een site als YouTube is er groot mee geworden. En overigens juist dankzij die “illegale” content van oude Monty Python video’s, MTV, muziek en dergelijke. Juist omdat men die video’s met de hele wereld wilde delen is het zo succesvol geworden. Gratis delen moet ik zeggen, want had YouTube er geld voor gevraagd dan was het niets geworden.

Geldverdienen via het verkopen van content online is en blijft lastig. Het aanbod legale en illegale content is mega groot en groeiende. Waarvoor willen wij nog betalen? Alleen voor het allerallerbeste? Voor de artiest die we het gunnen en waarvan we weten dat het geld rechtstreeks in zijn of haar zak terecht komt in plaats dat het bij graaiende tussenfiguren terecht komt? En wat te denken van de prijs?

Internet heeft alles in een internationale wereldmarkt veranderd. Wij Nederlanders blijken dan een heel duur volk te zijn. En als het aanbod gratis dan ook nog eens heel goed is en niets kost, ja dan wordt het lastig. Met name voor ons en andere dure landen in de wereld. Maar misschien is ook onze methode om waarde mee uit te drukken niet langer effectief. Is geld haar macht aan het verliezen. Maar om niet gelijk een blik met wormen te openen wil ik het daar bij laten…

Door Marco Raaphorst

maakt podcasts en muziek

2 reacties

  1. Helder betoog, waar ik het gedeeltelijk mee eens ben, Marco.

    Ten eerste: er is geen sprake van integriteit als je moeite hebt met ‘illegaal’ downloaden, als je het zelf ook doet. Daar heb je helemaal gelijk in. Ik doe dat inmiddels ook niet meer. Maar ik vond het wel fair om te vermelden dat ik dat wél gedaan heb. En daarbij dezelfde redenen aanvoerde als de downloaders in de Facebookgroep: ‘Te duur,’ ‘niet beschikbaar,’ etc.

    Ik denk ook niet dat je kunt zeggen dat dat auteurs/muzikanten e.d. per definitie inkomsten mislopen door downloaden. Er zijn genoeg onderzoeken die het tegendeel bewijzen. Ik ben ook niet boos op downloaders. Ik was vooral verbouwereerd door het gemak waarop de boeken in de groep tussen de 6.000 deelnemers werd gedeeld en de meer dan onvriendelijke reacties die ik (en anderen) kregen toen wij vroegen wat ze daar nou eigenlijk van vonden.

    Aan de andere kant blijft de verkoop van e-books in Nederland op 4% steken, terwijl de verkoop van readers enorm stijgt. Er vanuit gaande dat de kopers van de readers hun gadget ook gebruiken, moeten de boeken ergens vandaan komen. En daar wordt zo te zien geen geld aan besteed.

    Ik maak mij overigens geen enkele illusie dat dit gedrag op termijn gaat veranderen. Ook de acties van Brein niet. Ze stoppen het ene lek, en aan andere kant komen er drie bij. Het enige dat erop zit voor de branche is het businessmodel aanpassen. Dat is ook waar ik voor pleit in mijn blog en in de reacties op mijn blog. Dat neemt niet weg, dat ik persoonlijk nog steeds vind dat ’te duur’ geen excuus is voor downloaden. Maar ik ga daar geen vendetta tegen de downloader van maken. Die tijd steek ik liever in schrijven.

    Nog even over de investering. Ik ben met je eens dat de meeste muzikanten veel meer geld in apparatuur steken dan schrijvers in hun laptop. Maar de meeste muzikanten zijn ook geen zes maanden tot twee jaar met een muziekstuk bezig, uitzonderingen daargelaten. En als tijd geld is (wat geen rare aanname is, aangezien er geen geld verdiend wordt tijdens de creatie), dan is de investering uiteindelijk even hoog.

    Maar eerlijk gezegd, vind ik dat helemaal niet belangrijk. De mooiste liedjes zijn geschreven in 15 minuten op een akoestische gitaar. Dat maakt ze niet minder waardevol. Het idee dat waarde komt uit de tijd die we ergens insteken, komt voort uit de tijd van Industriële revolutie. En dat er in het internettijdperk andere regels gelden, is iedereen inmiddels wel duidelijk.

    Wat dat betreft sluit ik mij volledig bij jouw laatste woorden aan: ‘Maar misschien is ook onze methode om waarde mee uit te drukken niet langer effectief.’ Wat daar voor in de plaats komt, weet ik ook niet. Maar ik ben benieuwd. En tot die tijd, leef ik volgens het motto: ‘Make Good Art’.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.