Daan Roosegaarde is allang uit de crisis

earth

Het programma Zomergasten bewaarde de beste gast tot het laatst. Daan Roosegaarde mocht gisteravond zijn favoriete tv-fragmenten van rake opmerkingen voorzien. Gelukkig! Eindelijk zagen we iemand zoals wij.

Daan Roosegaarde noemt zichzelf “The hippie with a business plan”. Want hoe moet hij zich anders noemen? Wikipedia houdt het op: “een Nederlandse pionier, kunstenaar, ondernemer en ontwerper”. En hoewel dat de lading waarschijnlijk aardig dekt begrijp ik drommels goed waarom Daan zich niet graag in een hokje laat stoppen. Bij mij werkt dat namelijk ook niet.

Het is zeker een maniertje van de oude wereld om naar die nieuwe wereld te kijken?

, wierp Wilfried op. En ja, volgens Daan was het een oud idee om zo tegen mensen aan te kijken.

Bij Daan draait het vooral om kijken. Er kwam dan ook, helaas, geen enkel geluidsfragment voorbij. Maar goeds, met kijken komen we een heel eind. Met name als we dat ver voorbij hetgeen dat in het zicht staat doen. Verder kijken. En verder nadenken want de vertrouwde weg is straks niet meer.

Er werd een oud fragment uit 1999 op het scherm getoverd. Het ging over de mobiele telefoon en iedereen die aan het woord kwam zag er niets in. Nee, behoefte aan zo’n ding had men niet. Men was er niet belangrijk genoeg voor om maar de hele dag overal bereikbaar te zijn en men schreef liever een brief. En wat moest je doen als je op de fiets zat en je mobiele telefoon ging af? Nog geen 15 jaar later gebruiken we dat ding niet eens meer zozeer om te bellen maar doen we er alles mee.

Daan heeft een goed ontwikkeld gevoel voor de tijd waarin we leven. De hele aflevering meldde hij dat het delen van dingen het nieuwe bezit is, het nieuwe eigendom, of zoals Daan zei: “het nieuwe hebben”. Ik ben het geheel met hem eens, zo schreef ik in 2007 met Irene een document onder de noemer Sharing Economy een term die nu pas populair aan het worden is. Logisch dus dat ik een klik voelde met deze slimme knul die dankzij dat oude medium televisie wat heavy stuff de Nederlandse huiskamers inschoot.

En daar mogen we hem dankbaar voor zijn! Want het stond haaks op het idiote verhaal dat de week ervoor door Wouter Bos verteld werd. Een man die de crisis niet had zien aankomen jaren geleden (wat er in Amerika gebeurde zou aan ons vast en zeker voorbij gaan). En werd vervolgens ook nog eens terugbracht tot het redden van een oud instituut dat de ABN Amro heet. Alsof dat “onze” redding moest zijn geweest.

De toekomst ligt in Tech, zo vertelde Daan. En deze Tech (technologie) vormt een verlengstuk van wie we zijn. Iets dat Marshall McLuhan al in de 60-er jaren riep. Het was Marshall die het geschreven woord, maar ook de televisie als een verlengstuk van onze mond zag, en een auto, fiets, vliegtuig of boot als een verlengstuk van onze benen. Of om kort te gaan: techniek dient de mens. Wie dat begrijpt had in 1999 ook begrepen dat de mobiele telefoon massaal gebruikt zou gaan worden. Omdat het een verlengstuk is, een hulpmiddel, van wie we zijn en wat we doen en willen.

Daan is ook bekend van de uitspraak “Home is where the laptop is”. Wij kunnen overal werken en het enige dat wij nodig hebben is verbinding. Verbinding met het net en daardoor verbinding met programma’s en daardoor verbinding met mensen. Voor de komst van internet waren we niet verbonden, we voelden ons hooguit soms verbonden met de rest van de wereld. Nu zijn wij het letterlijk. En de momenten dat we niet verbonden zijn, we laten de laptop thuis, voelt als rust, we zijn dan ontkoppeld.

Op de HAVO deed Daan een beroepskeuze samen met wat docenten en een psycholoog. Men begreep hem niet.

Wat hij wilde, dat bestond niet.

Dat lag niet aan Daan maar dat lag aan die docenten en de psycholoog. Zij begrepen het niet. Ik hoop dat ze hebben gekeken gisteravond. Net als al die mensen uit 1999. Mensen die niet vooruit kunnen kijken. Omdat ze denken dat ze niets met technologie hebben. En dat zal nog wel even zo blijven ook…

P.S. Deze aflevering van Zomergasten is nog tot 11 september op Uitzending Gemist te zien. Het is niet meer van deze tijd dat die uitzendingen weer van het internet gehaald worden. En ja natuurlijk heeft dat alles met rechten te maken maar juist daarom wordt het eens tijd dat de VPRO en de Publieke Omroep dat gaan regelen. Want anno 2013 geldt er 1 regel: als het niet op internet staat, dan bestaat het simpelweg niet.

(foto onder CC BY: Beth Scupham)

Door Marco Raaphorst

maakt podcasts en muziek

12 reacties

  1. Mooi blog, Marco. Ik heb ademloos zitten kijken gisterenavond. Eindelijk eens iemand die het begrijpt. Ik zou zo’n leraar in elke klas willen hebben. Het is ergens verschrikkelijk frustrerend dat visionairs nog steeds moeten uitleggen hoe het zit. Want het is zo obvious! …

      1. Niek, het is een nieuwe samenleving voor de happy few. Wat natuurlijk goed valt bij kijkers van Zomergasten, immers bij uitstek een programma voor de happy few.

        Alles inzetten op technologie mag opwindend zijn, het speelt zich af in een parallel universum, ver van echte mensen in de echte wereld. Met echte problemen, zoals geen kans op een baan, te weinig geld, onvoldoende en onbetaalbare zorg enzovoort.

        Ik was tien jaar terug ook een soort early adopter (om dat vreselijke woord maar eens te gebruiken), maar ik krijg bij al die tech-adoratie steeds meer een kleren-van-de-keizer gevoel. Ga eens werk zoeken, verhuizen of een doktersrekening declareren, de digitalisering brengt je in een kafkaëske chaos van reactieformulieren, foutmeldingen en onbeantwoorde mails. Iets waar vroeger één simpel telefoontje of bezoek aan een uitzendbureau voldoende was.

        Zelf worstel ik mij daar wel doorheen, maar ik zie ook een grote groep mensen in mijn omgeving afhaken. Die gaan het niet redden in de samenleving van Daan.

        En natuurlijk kun je de groep die niet mee kan afschrijven. Opgeven. Ja, dat is een weg uit de crisis. Het is alleen niet mijn weg.

        1. Het gaat om visie. Die mensen uit 1999 die niet snapten dat iedereen straks met een mobiel zou gaan rondlopen, die hadden het dus mis.

          Mensen die het wel snapten hebben simpelweg gelijk gekregen. Het ging die kant op. Net zo goed als met de computer en internet. Dat jij dit in een commentaar op een blog tikt zegt dus compleet alles. En als er iets niet voor geldt dan is het wel dat begrip “happy few” want iedereen kan online iets doen dat enorme impact heeft. Natuurlijk moet je er wel wat voor doen maar de drempels ervoor zijn lager dan ooit tevoren. Internet biedt verbondenheid en maakt dingen mogelijk die voorheen niet mogelijk waren of alleen maar voor een paar stervelingen.

          1. Marco, ik vermoed dat de groep die gaat of moet afhaken echt groter is dan je denkt. Maar misschien voelt dat niet zo als je je vooral tussen gelijkgestemden begeeft.

            Overigens zou het leuk zijn als Bromet wat mensen uit dat 1999-filmpje kon terugvinden. En dan vragen of het 24/7 bereikbaar en verbonden zijn ze nou echt gelukkiger heeft gemaakt.

              1. Een samenleving waarin je alleen nog kan meedoen als je de alles overheersende technologie snapt.

                Simpel voorbeeld: ik heb zelf in de afgelopen weken drie mensen moeten helpen met het declareren van een rekening bij de zorgverzekeraar. Dat kost een uur (DigiD werkt vier keer niet, rekening moet gescand worden, twee keer foutmelding bij verzenden en ga zo maar door), en is zelfs voor mij als iemand die redelijk digitaal uit de voeten kan een beproeving.

                Die mensen worden wanhopig, en dan heb ik het over veertigers – echt geen hoogbejaarden. Vroeger konden zij gewoon een papieren formulier op de post doen. Nu hebben ze iemand anders nodig, het geeft ze het gevoel dat hen de zelfstandigheid wordt afgenomen.

                En nogmaals, ik denk echt dat je de omvang van deze groep niet moet onderschatten.

                1. DigiD is een slecht systeem. Dat moet echt beter. Ook mij frustreert dat, net zo goed als vele andere overheidssytemen. Die zijn slecht gemaakt. OV-Chipkaart is ook een slecht werkend systeem.

                  Maar de meeste zaken moeten met trainingen te verhelpen zijn. Het moet gewoon omdat het niet anders kan. Scholen lopen daarop zwaar achter. Maar er is meer nodig. Bij de overheid zelf lopen ze ook zwaar achter qua kennis.

                  Dus ja, de achterstand geldt voor meer en meer mensen. En als ze niet hun best gaan doen dan wordt die achterstand maar groter en groter. Punt is: het moet. En als je dat wel anders zou willen, dan word je ongelukkig want het kan namelijk niet anders.

                  Wel gaan we komende jaren grote veranderingen meemaken, ook met name offline, dus er blijft genoeg te doen voor mensen die er wat meer vanaf staan. Maar het inzetten van webtechnologie zal blijven toenemen in plaats van afnemen. En dat vergt een omslag en zeer goeie educatie.

  2. Mooie samenvatting! Maar je schrijft verboden mensen ipv verbonden ;) geweldige uitzending die ik zelf maar even met screen capture vast moet gaan leggen haha

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.