Het verband tussen beeldkunst en muziek

Is er een verband te leggen tussen beeldkunst (fotografie en schilderkunst) en muziek? Ik ga een poging wagen…

1. Fotografisch

ANP / CC BY-NC-ND
ANP / CC BY-NC-ND

Vroeger, heel vroeger, werd alle muziek live opgenomen. Een momentopname alsof het een foto betrof.

Deze vorm bestaat nog altijd onder het predicaat liveopname. Toch wordt er tegenwoordig vaak tot in de late uurtjes aan geëdit om foutjes te herstellen of te maskeren. Net zo goed als vandaag de dag vrijwel alle foto’s ook gefotosjopt worden.

2. Realisme

Rembrandt - Staalmeester
Rembrandt – Staalmeester

Sinds de 60-er jaren, sinds de intrede van de meersporen recorder, is de band in de studio in staat om haar muziek stukje bij beetje op te nemen in plaats van alles onder maximale stress in 1 keer foutloos te hoeven doen. The Beatles zijn zo’n beetje de uitvinders van deze methode. Maandenlang hielden ze de EMI studios bezet want een nieuw album was toendertijd niet een kwestie van een paar dagen werk, maar een paar maanden werk.

Vandaag de dag wordt het nog steeds zo gedaan. Zelfs heavy rockbands halen hun partijen zonder pardon “door de computer” om het geheel strakker te laten klinken en alle foutjes weg te poetsen. En soms worden er samples uit de kast gehaald, nepviolen of nepdrums gebruikt. Het doel heiligt de middelen.

Het uitgangspunt is: het moet klinken alsof er de band bijzonder lekker zit te spelen. Het moet “echt” klinken. Hoewel dat dus helemaal niet het geval is, want vloekend en tierend is er maandenlang aan gesleuteld. En soms worden er ook sessiemuzikanten ingezet om het geheel beter te krijgen.

Bands zoals Fleetwood Mac en Steely Dan zijn bekende voorbeelden van bands met doorgeslagen perfectiedrang. En ook Queen met Bohemian Rhapsody is een goed, of zo je wilt slecht, voorbeeld. De welbekende Rhapsody werd na een repetitie van 3 weken in 3 weken tijd opgenomen in 5 (!) verschillende studios middels het stapelen van meer dan 180 lagen/overdubs…

3. Impressionisme

Van Gogh - Sterrennacht
Van Gogh – Sterrennacht

The Beatles kregen in de loop van de jaren 60 de smaak te pakken en gingen vrijuit experimenteren met muziek en geluid. De stem van Lennon werd vervormd en tapeloops werden ingezet om een abstract geluidsbeeld op te wekken.

En wat de The Beatles deden kreeg navolging. Bands waarin je de band nog wel herkent, zijnde: de bas, de drums, de zang en de gitaren. Maar ook een waarin de jus gevormd wordt vanuit de gedachte: de studio is onze speeltuin, so let’s play!

4. Abstract

abstract

We kunnen nog veel verder gaan. Bas, drums en gitaren hoeven niet als zodanig te klinken. Maar liever pakken we synthesizers erbij, of samples. We laten ons leiden door geluid. En alles kan en mag.

Wat je hoort zijn niet muzikanten die spelen. Waar komen de geluiden dan vandaan? En wie produceert ze? Ze komen uit de koker van de muzikant die aan de computer genageld zit. Noem hem of haar de componist, of de sounddesigner van het stuk.

Het is muziek waarin de geluidsvormgeving net zo belangrijk is als de noten die klinken.

Door Marco Raaphorst

maakt podcasts en muziek

2 reacties

  1. Zolang je er een goed gevoel bij krijgt maakt het voor mij niet uit hoe het tot stand is gekomen. kippenvel is voor mij de maatstaf .

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.