John Coltrane, Woody Guthrie en Otis Redding rechtenvrij, sinds 2018

Het complete oeuvre van John Coltrane, Woody Guthrie en Otis Redding is dit jaar, 2018, vrij van rechten geworden geworden. Het is beland in het Publieke Domein en het werk is hierdoor door iedereen te gebruiken. Dat geldt ook voor kunstenaars zoals Edward Hopper, René Magritte en vele anderen.

Er zit echter één hele dikke adder onder het gras:
In Nederland en de rest van Europa, op een paar uitzonderingen na, zullen we daar nog 20 jaar op moeten wachten! In sommige landen (oa Canada, Nieuw Zeeland) belandt het werk van auteurs 50 jaar na hun dood in het Publieke Domein, maar voor Nederland en de meeste andere landen treedt dat pas 70 jaar na hun dood in werking.

Dus… John Coltrane, Woody Guthrie, Edward Hopper, René Magritte en Otis Redding moeten we nog even met rust laten… 20 jaar om precies te zijn.

Creativiteit staat in de Westerse Wereld niet hoog op de agenda. Geldverdienen wordt belangrijker geacht. En zelfs aan dooie auteurs wil men nog lekker kunnen verdienen. Zullen we daar een keer een ethische discussie over doen? Heel graag!

zucht

Door Marco Raaphorst

maakt podcasts en muziek

4 reacties

  1. Allereerst: Gelukkig Nieuwjaar Marco. Dank voor je blog.
    Maar dat zijn wel heel groet ‘sweeping statements’ die je hier maakt aan het bgein van het nieuwe jaar. “Creativiteit staat in de Westerse Wereld niet hoog op de agenda.” Huh? Je zou ook kunnen redeneren dat de creativiteit hier juist heel hoog op de agenda staat, omdat zij met 70 jaar rechtenbescherming na overlijden van de artiest pas echt goed beschermd is. 70 jaar is ook ongeveer de lengte van een mensenleven. Weduwen en weduwnaars, kinderen en kleinkinderen kunnen en moeten volgens mij kunnen meegenieten van de verdiensten (zowel artistiek als financieel) van hun man, vrouw, vader, moeder, opa of oma. De creativiteit wordt daarmee niet geschaad, sterker nog, het zou andere artiesten kunnen aanzetten om in de geest van Coltrane, Guthrie en vele anderen eindelijk ZELF eens iets te bedenken.
    Bovendien staat het iedereen vrij om werken van bovengenoemde artiesten op te nemen, uit te brengen en daar mee op te treden en zo geld te verdienen. Dat er vervolgens via BumaStemra kanalen naar de erven ook nog geld vloeit vindt ondergetekende niet bezwaarlijk.
    Ik heb zelf bewerkingen en vertalingen gemaakt van nummers van anderen. Soms, zoals in het geval van de bijzonder toffe advocaten van The Clash/Universal mag ik dan ook nog aanspraak maken op een deel van de rechten. Soms krijg ik er niets voor maar kan en mag ik er goede sier mee maken op podium of plaat. Wat zou het voordeel volgens jou zijn van een snellere toetreding tot het ‘public domain’?
    Groet, Jaap Boots

    1. Jij ook de beste wensen Jaap.

      Je kunt het inderdaad van twee kanten bekijken. Ik ben een voorstander van vrijere rechten, van open source en open content. Het is de basis van het internet en iets dat bv Wikipedia ook hanteert. Creative Commons heeft zo’n systeem.

      Zonder deze vrije rechten was er nooit een internet geweest. En zonder rechtenvrije muziek van vroeger was er ook geen popmuziek geweest. Stel dat iemand het copyright van I-IV-V blues-schema’s had geclaimd, dan hadden we nu geen popmuziek gehad.

      Muziek, kunst, bouwt voort op het verleden en bevat altijd elementen van anderen. En slechts sommige elementen vallen binnen copyright. Het gaat om de melodie. Of om de tekst. Maar ritmepatronen, neem bijvoorbeeld Funky Drummer van James Brown, vallen er niet onder. Clyde Stubblefield heeft dat uitgevonden. Of neem de manier waarop James Jamerson bas speelt. Of Hendrix gitaar speelt, die benadering qua geluid: een Strat, een fuzz zwaar overstuurd, en de noten op die typische Hendrix manier buigen, het valt allemaal niet onder copyright. Maar het zijn ook elementen waarin het publiek gelijk Hendrix herkent. Waar we allen op voortborduren.

      Hoe de albums van The Beatles zijn opgenomen. De mixage van de Bowie albums. Ook dat zijn creatieve prestaties vind ik. Het geluid van popmuziek is zeer bepalend maar er gelden geen rechten op.

      Dus :
      1. copyright dekt een paar minimale zaken af
      2. kunst bouwt altijd voort op het verleden, niets is 100% uniek

      Stel dat er geen copyright was? Dan zou iedereen elkaars melodieën hergebruiken. Welnu, dat gebeurde ooit toen de blues, de gospel en de jazz ontstond. Klassieke muziek is ook één groot hergebruik. Als Bach zijn arpeggio’s was gaan claimen hadden we nu geen muziek gehad.

      Copyright levert inderdaad geld op. Zo verdiende Sony bakken met geld aan Happy Birthday. Een lied waar copyright voor gold. En ja, sommige artiesten worden er gelukkig van. Maar neem het ontstaan van HipHop, dankzij de sampler kon men gaan “Rappen To A Beat”. Die beats kwamen uit de sampler, overgenomen van vinyl. Dat leverde nieuwe muziek op. Zoals Paul’s Boutique van The Beastie Boys. Dat had vandaag de dag niet meer gemaakt kunnen worden. Die rechten cleared kosten een fortuin. De Verve ging eraan failliet (sample van The Stones). Alleen iemand met veel geld en een zeer goeie advocaat kan dat doen. Kanye. Jay-Z. Het is een wereld waarin slechts 1 ding geldt: geld.

      Mijn dochter danste ooit, jaren geleden, met een vriendinnetje op de muziek van Lady Gaga. Ik zette het op YouTube en kreeg na een poos een reactie:
      Your video, Puck danst op 07. Starstruck ft. Space Cowboy & Flo Rida van Lady GaGa, may have content that is owned or licensed by UMG.

      Je hoeft geen actie te ondernemen. Als je echter geïnteresseerd bent in het effect hiervan op je video, ga je naar het gedeelte ‘Inhoud-id-overeenkomsten’ van je account voor meer informatie.

      Sincerely,
      – Het YouTube-team

      De video verdween. Omdat 2 kinderen een dansje doen.

      Het is complex, ik weet het. Maar internet is het bewijs dat we doorbouwen op de creativiteit en kennis van anderen. En kunst werkt precies zo, vind ik. Informatie zou vrij moeten zijn.

      Er is voor mij een uitzondering: plagiaat. Ik haat dat. Ik pleit voor het benoemen (credits!) en respecteren van creatieve prestaties die verzonnen zijn door creatievelingen. Maar het kopiëren van elkaars ideeën? Dat moet volkomen vrij zijn naar mijn idee.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.