We leven in een wereld waarin alles in cijfers uitdrukt wordt. Ook voor zaken die je beter niet in een cijfer kunt uitdrukken. Zaken die zelfs gevaarlijk zijn om in cijfers uit te drukken omdat ze de werkelijkheid geen eer aandoen.
Neem dat coronavirus. Dat is nogal populair te noemen. Natuurlijk is het slim om daar cijfers voor te gebruiken. Voor hoeveel besmettingen er zijn, hoeveel patiënten op de IC liggen, hoeveel doden erdoor veroorzaakt zijn en zo verder. De gevolgen op de economie zijn in cijfers uit te drukken. Toch omvat dat slechts een deel van de gevolgen want het beperkt zich immers tot de welvaart maar zegt helemaal niets over ons welzijn.
Welzijn en kwaliteit
Welzijn wordt altijd vergeten. We zijn doorgeslagen in veel te veel kwantitatief, cijfermatig denken. Een cijfer werkt simpel maar is vaak een te simplistische benadering omdat heel veel zaken zich niet, of niet goed, laten meten. En laten dat nu juist vaak de belangrijkste zaken in het leven zijn! Zaken die je uitdrukt in termen zoals heerlijk, prachtig, te gek, geweldig, lief, ontroerend, fascinerend, enz. Zaken die niet uit te drukken zijn in een absoluut getal, maar flexibel, rekbaar, per persoon verschillend zijn.
Het komt neer op het prachtige woord: kwaliteit. Daarom noemen we welzijn ook wel ‘kwaliteit van leven.’ En voor iedereen ligt dat weer anders. Het heeft met smaak te maken, met culturele achtergronden en het is vaak een momentopname. Dat kwaliteit geen constant gegeven is, is prima. Als iemand iets prachtig vind, dan hoef ik dat niet prachtig te vinden. Kwaliteit is geen absoluut begrip, je kunt er geen rapportcijfer aan hangen, hooguit voor jou als persoon. Kwaliteit biedt dus de mogelijkheid om alles wat gezien wordt als kwaliteit te laten bestaan en te beschouwen als zijnde van waarde. Een cijfer daarentegen houdt de schijn op dat je zaken met elkaar kunt gaan vergelijken. Dat wat een lager cijfer heeft, minder van waarde zou zijn.
De hoeveelheid likes
Toch lijken we allemaal een obsessie te hebben voor cijfers, voor de hoeveelheid likes bijvoorbeeld of voor het aantal plays, voor wat trending is. En we verbinden daar dan ook een kwaliteitsoordeel aan. Terwijl die cijfertjes geen reet zeggen over de kwaliteit. Alsof het onmeetbare toch meetbaar zou zijn.
Want wat is nu de waarde van een like? Het wordt gesymboliseerd met een hartje. Maar is een like echt een teken van ‘hier houd ik van’?
De waarde van een like uitdrukken is niet te doen. Omdat het handelen van mensen, het drukken op dat knopje like, zo enorm divers is, daar kun je geen enkele conclusie aan verbinden. Ik zou zeggen: het is een kwestie van toeval dat sommige berichten meer geliked worden dan anderen. Net zo goed als dat het toeval is dat er soms een virus uitbreekt.
In mijn ogen worden soms de stomste tweets geliked. Zo wordt alles van de totale idioot Trump massaal geliked en geretweet.
Wat is de waarde van iets?
Stel je eens voor dat er naast schilderijen in musea bordjes zouden hangen die het aantal bezichtigen, views, zouden aangeven. Dat zou toch debiel zijn? Waarom doen we dat online dan wel en laten we er ons ook nog eens door leiden/lijden? Men is dol op statistieken, omdat het de schijn ophoudt dat we controle over iets hebben, of juist niet hebben (zie ons hier onsuccesvol falen). Schijncontrole. Mensen die deze statistieken volgen gaan zichzelf herhalen. Die gaan in iets geloven dat misschien op zuiver toeval gebaseerd is. Ze houden op met zoeken naar het nieuwe en gaan juist meer van hetzelfde maken.
In de popmuziek had je van oudsher de top-10, top-50, top-100 lijsten. Op Apple Music, Spotify enzo heb je ze nog altijd. Ze geven aan hoe populair iets is. Het zegt geen reet over de kwaliteit. Nummer 1 kan een knetter suf nummer zijn terwijl nummer 100 misschien juist heel eigenwijs en oorspronkelijk is. Die top-zoveel lijstjes hebben dan ook slechts één doel: de muziek nog populairder maken. Een manier van promotie wat niets met kwaliteit van doen heeft.
De natuur is de basis
In de wereld moet er een natuurlijk evenwicht zijn, zodra de natuur uit balans raakt krijg je rampen. We zitten er nu middenin. Ons natuurlijk evenwicht is verstoord geraakt. Daarom hoop ik dat deze crisis ons wat leert over de kwaliteit van het leven. En zonder daar dan een rapportcijfer aan te willen hangen.
Geef een reactie