Deze foto’s worden door bijna niemand mooi gevonden
W.F. Hermans in het Parool van 16 maart 1961
En nu hangen ze maar mooi in het Fotomuseum Den Haag. Het is niet de bekende esthetiek, de slimme vondst, de handigheden waar Hermans naar zoekt. Wel de rauwe werkelijkheid, het verval, de lelijkheid en de imperfectie.
Mooie onderwerpen (meisjes, kinderkopjes, katjes, hondjes, vogels, landschappen en bloemen) liggen in onze wereld voor het oprapen. De camera is klaarblijkelijk een even optimistische leugenaar als de mens die hem uitgevonden heeft en de mensen die hem verlopen. Want in werkelijkheid is deze mooiheid er een die uitsluitend op conventie berust, in werkelijkheid zijn wij het grootste deel van ons leven omringd door decors, dingen en andere mensen, waaraan wij vergeeft een betekenis trachten te ontwringen en die toch geen betekenis hebben, of die betekenis niet kunnen prijsgeven.
W.F. Hermans in het Parool van 16 maart 1961
Het is deze omgeving die ik bij voorkeur fotografeer: aanplakbiljetten op schuttingen, vuilnis op straat, vervallen huizen, gestrande auto’s, honden zonder halsband en verloren voorwerpen.
W.F. Hermans in het Parool van 16 maart 1961
Ik vind dat alles wat er op deze wereld gebeurt, gefotografeerd mag worden.
W.F. Hermans in het Parool van 16 maart 1961
Nergens ter wereld komt zoveel aan het licht als in een donkere kamer!
De donkere kamer van Damokles, 1958
Ik geloof dat de camera een jachtterrein heeft dat uniek is. Het was door geen schilder of tekenaar ooit betreden.
Sommige romanschrijvers hebben geprobeerd het in hun beschrijvingen te betrekken , maar de roman gaat nu eenmaal ten gronde aan beschrijvingen die geen functie hebben. De camera die een fragment uit de chaos kan afzonderen en wel een compleet fragment, stelt het benauwende levensprobleem zodoende in één oogopslag volledig. De literatuur schiet hier tekort in vergelijking met de foto. Een beschrijving is altijd een opeenvolging van woorden, zij verveelt voordat zij haar idee heeft overgebracht of brengt een ordening aan die juist in de genoemde onderwerpen niet bestaat. Alleen de foto kan de idee van de chaos uitbeelden zonder te ordenen. Ik kan op dit soort foto’s niet uitgekeken raken.
W.F. Hermans in het Parool van 16 maart 1961
Had Willem Frederik nu geleefd dan was het een fervente blogger geweest. De mixvorm van alle typen media maakt de blogvorm tot de ultieme vorm, of het nu tekst, beeld, geluid is, het blog kan het presenteren en met elkaar verweven.
Bijschrift van fototentoonstelling W.F. Hermans – Vrij belangrijk – in Fotomuseum Den Haag, 2022Hermans’ foto’s zijn technisch niet van het hoogste niveau, maar ze zijn doortrokken van de visie van de schrijver en de intense blik van de geoloog, die in ieder landschap de onderliggende structuren herkent en constateert dat alles om ons heen onherroepelijk in het teken staat van verval, chaos en erosie.
Dat “technisch niet van het hoogste niveau” veroorzaakt jeuk en uitslag bij mij.
