Dit jaar 2022 in arbeid

Het was voor mij als Zelfstandige Zonder Privéjet een prima jaar. Mijn arbeid concentreerde zich met name rond het fenomeen podcasting. Iets wat ik vijf jaar geleden op mijn kloppen voelde aankomen. Maar ook mijn andere audio-expertises, sounddesign en muziek, kwamen dit jaar voldoende aan bod.

Podcasting Nederland bruist aan alle kanten

Vorig jaar kwam ik als editor bij Team Audio van NRC terecht. Onze chef Audio, Anne Moraal, knokt hard om audio binnen NRC zo goed mogelijk op de kaart te zetten. Geen gemakkelijke taak want er is soms sprake van een spanningsveld tussen de geschreven journalistiek en podcasting.

Nu is podcasting geen vervanging van de geschreven journalistiek maar een aanvulling. Alleen, zo gaat het altijd met nieuwe succesvolle technologie, zorgt die nieuwe techniek voor een verandering in de aandacht van mensen. En die aandacht is zich dus duidelijk aan het verplaatsen naar podcasting toe.

Dit is bij NRC ook duidelijk te merken. Het is een trend die wereldwijd geldt (en nog veel zwaarder dan bij ons in Nederland het geval is, zie bv Digital News Report Reuters): aandacht voor geschreven journalistiek is al jaren dalende. Dat betekent in lagere bezoekersaantallen en leesminuten voor NRC.

Daarentegen levert de podcast voor NRC juist een gigantische groeimarkt op. Dit jaar haalde NRC bijvoorbeeld 10 miljoen meer downloads dan het jaar hiervoor. Grote kans dat die stijging nog wel een tijdje aanblijft komende jaren. NRC kan dus niet zonder podcasts.

NRC Vandaag is een van de populairste podcasts van Nederland, maar ook de andere podcasts van NRC, zoals Haagse Zaken, Onbehaarde Apen, Tussen de Regels en het Uur scoren hoog. Daarnaast doen de specials zoals Pim, Het geheim van Rijswijk, De coup van Qatar het ook enorm goed.

Ik zal twee van mijn edits er uitlichten.

1. Bas Haan vertelt over Thijs H. die in 2019 drie willekeurige wandelaars doodstak. Het werd ook een beetje een mediazaak (lees: het was Bas Haan die in de Deventer moordzaak de dwalingen van de media aan de kaak stelde) waarin Thijs H. duidelijk werd geframed. Bas Haan kan geweldig mooi vertellen. En met de juiste muziek en momenten waarin je als editor totale stiltes laat vallen, krijgt zo’n verhaal nog meer gevoel. Ik kan het niet vaak genoeg zeggen: de podcast is een gevoelsmedium. Audio kan ons laten voelen, gebruik het medium dus daar voor!

2. De edit voor Vandaag ivm het aftreden van Liz Truss was een uitdaging. Ik had de dag ervoor al een edit gedaan voor Vandaag (vaak zijn dat sessies van 10 uur of meer op één dag) en op de dag zelf een kleine edit voor een andere klant (EFP). Eind van de middag belde Iddo Havinga (plaatsvervangend chef Audio) mij om te checken of ik fris en fruitig genoeg was om nog een Vandaag te editen. En met de mededeling dat het nachtwerk zou gaan worden…

Enige bewijsdrang is mij zeker niet vreemd. Het valt wat mij betreft ook samen met de innovatie die je bij NRC voelt en podcasting in het algemeen. Afgelopen jaar heb ik veel collega’s gesproken en het is opvallend hoe vaak men het over NRC heeft. Het is duidelijk dat het pionierswerk van Team Audio aanstekelijk werkt.

Nu ben ik met mijn 54 jaar denk de oudste editor van ons team. Eigenlijk iedereen waarmee ik werk, alle redacteuren, alle collega editors, zijn jonger dan ik ben. Ik heb het analoge tijdperk nog meegemaakt. Wat mij ook gevormd heeft. Mijn ervaring breng ik in, maar ik leer ook van de nieuwe jongere generatie. Iedereen in ons team is een bevlogen podcastaddict, een vakidioot. Ik leer van mijn collega’s en mijn collega’s leren misschien ook van mij. Een gezonde dosis enthousiasme doet de rest. Alles op het gebied van editing, het gebruik van software en plugins, de functies van muziek, het sounddesign, volg ik op de voet en analyseer ik tot op het bot.

Tot zover NRC.

Voor een andere klant, het Expertisecentrum Forensische Psychiatrie (EFP) maakte ik dit jaar een tweetal podcasts Tussen kaders en herstel en Ik heb nog vaak aan je gedacht (hiervoor maakte ik ook de leadertune).

Voor de podcast Echt Amerikaans verzorg ik de audionabewerking.

Voor Radio Kras, seizoen 2, verzorgde ik de editing van 40 afleveringen.

En ik hoor het je vragen “welke podcasts vind je zelf nu echt steengoed?” Laat ik er twee tippen:

Wild Things: Siegfried & Roy

Wild Things, een podcastreeks over het behoorlijk verknipte duo Siegfried & Roy. Niet alleen is het verhaal om van te watertanden. En wordt elke aflevering afgesloten met een geweldige cliffhanger waardoor je blijft luisteren. De editing is ook van topklasse, de muziek staat behoorlijk hard in de mix te tetteren zonder dat het de verstaanbaarheid in de weg zit en ondanks de Engelse taal! De meesten zullen muziek niet zo hard mixen, maar het kan wel en het wordt hier aangetoond. Door die luidheid geeft het geluidsbeeld een bepaalde kick die je op geen andere manier kunt bewerkstelligen.

De kunst van het Verdwijnen

Met De Kunst van het Verdwijnen hebben Bart Van Nuffelen en Lucas Derycke een podcast gemaakt die een nieuw geluid laat horen. Bart is een theaterregisseur die duidelijk van de taal is. Zijn vertelling vormt de lijm van dit verhaal. Alle woorden zijn zorgvuldig afgewogen en van de grootste schoonheid.

Lucas is audio- en theatermaker en is verantwoordelijk voor de regie, opname en montage. Om door een ringetje te halen, de gehele productie is ronduit prachtig uitgevoerd. De muziek van Tom Pintens is spaarzaam en werkt heel goed. Diverse muzikale motieven herhalen zich gedurende de achtdelige reeks om zo herkenning en vertrouwdheid te kweken.

Nergens worden de emoties kapot gedrukt door middels de muziek te benadrukken wat het verhaal allang in zich draagt. Deze podcast is met tederheid en oor voor subtiliteit gemaakt.

Hoewel ik lang niet alle podcasts heb gehoord die dit jaar zijn uitgebracht, deze is mijn favoriet. Het is een klassieker. Zo moet het zijn. Een Vlaams meesterwerk.

Reason Studios

Mijn samenwerking met het Zweedse Reason Studios is alweer bijna 20 jaar in volle gang. Voor Reason ontwikkel ik presets voor hun software-synthesizers, samplers, drummachines en effecten. Ook dit jaar ontwikkelde ik vele diverse presets en Packs voor Reason en was ik betrokken bij het testen van hun software.

Vier albums als gitarist

Voor de New Yorkse artiest Bob Gaulke voorzag ik dit jaar vier van zijn album van mijn gitaarwerk:

Ook als men mij niet betaalt maak ik muziek. Ik vermoed dat hier nog de meeste uren in zijn gaan zitten dit jaar. Want of ik nu even in mijn studiootje op een vrij moment mijn gitaar pak of dat ik in de woonkamer de gitaar van de muur trek, een dag zonder mijn gitaar in mijn handen is een dag niet geleefd.

Een paar willekeurige dingen. Ik maakte met een vocoder een alternatieve versie van mijn hit Kritiek:

Dit geeft trouwens een aardig beeld van hoe ik in mijn vrije tijd zit te kutten:

Een andere keer probeerde ik in een vlaag van bewijsdrang de solo van Dany Lademacher te knijsen:

De beste muziek van het jaar, met name popmuziek, verzamelde ik in een lijstje:

Een vers nieuwjaar ligt voor ons klaar. Laten we het glas heffen, ook voor de dingen die fout liepen. Bij mij gaan dingen ook De Hele Tijd Fout alleen piel ik net zolang door zodat ik van die fout een meesterzet kan maken…

Bedankt voor de aandacht, leuk dat je mij leest. Daar doe ik het voor.