Het is 10 juni 1985 en ik ben nog net geen 17 jaar oud. Een liefdevol en suikerzoet album overvalt mijn gevoelens: Cupid & Psyche 85 van de band Scritti Politti. Het tikt de tijdgeest op de middenstip aan. Mijn pubertijd.
Zelf had ik nog niet eens een 4-sporenrecorder. Laat staan een drumcomputer en een synthesizer. Ik woonde nog bij mijn ouders thuis, speelde gitaar vanaf mijn bed en verzon weleens een liedje.
Vandaag is het 30 jaar geleden dat Cupid & Psyche 85 uitkwam. Een album van zanger Green Gartside en songwriter/toetsenist David Gamson die samen met drummer Fred Maher in 1985 de bandnaam Scritti Politti definitief op de kaart zetten. En wel hierom:
De nieuwe techniek
In deze beginjaren 80 ontwikkelen Green en David een obsessie voor moderne techniek; synthesizers en drumcomputers in het bijzonder. Ze besluiten zich voor lange tijd in de studio op te sluiten om er met een geheel nieuw geluid uit te komen. Cupid & Psyche 85 is daarvan het resultaat.
Het is alweer een paar jaar na 1985 als in een interview met David gevraagd wordt naar de synths en drumcomputers die hij en Green voor het album gebruikten. Dat levert een lollig lijstje aan klassiekers op:
- Roland TR-808
- Linndrum
- Roland Jupiter 8
- PPG
- Fender Rhodes
- Minimoog
- Yamaha DX-7
- Roland MSQ-700 sequencer
- Oberheim system (DMX/OBX/DSX)
- Fairlight
- Roland JX 8P
Hij zegt er wel bij: “those are the ones I can remember”
Tja, dat geheugen… Het confronteert mij met mijn eigen herinneringen aan die tijd. Toen de samplers in opkomst waren. Toen de geleidelijke overgang van analoog naar digitaal plaatsvond. De tijd voor internet. Voor de komst van de mobiele telefoon.
En wat te denken van de uitvinding van MIDI? De connector die het mogelijk maakte drumcomputers en synthesizers met elkaar te verbinden. Hiermee was het niet langer nodig om alle partijen met de hand in te spelen maar konden drumcomputers en sequencers synths triggeren en volautomatisch muziek produceren.
Ook Scritti maakt dankbaar gebruik van deze nieuwe techniek op Cupid & Psyche 85. Het is met name deze nieuwe techniek die in combinatie met de sterke songs het album tot een zo geslaagd geheel maken.
Het nieuwe Rete Strak
Opvallend is trouwens dat de hitsingles van het album zoals Wood Beez en Absolute nog gewoon zonder MIDI met de hand ingespeeld worden. De partijen worden met de tape-machine weliswaar op halve snelheid opgenomen zodat de partijen wanneer ze op normale snelheid worden afgespeeld een stuk strakker klinken. Een ouwe truc.
Het synchroniseren van de sequencers en drummachines met de tape-machine verloopt in die tijd nog uiterst primitief, via MIDI Clock:
That meant that if you had a small keyboard part that appeared in the last 10 seconds of the song you needed to start the song from bar 1 and wait 3 minutes and 30 seconds until the part showed up. Invariably you’d have accidentally counted wrong and the part would play a bar too early, or late, and everyone would groan, roll the tape back and try it again.
Een ander nadeel van MIDI waar David zich aan ergert is de slechte timing van MIDI:
However, MIDI did introduce a whole set of new problems. For those of us that had gotten used to the accurate timing of CV/Gate sequencers switching to the sloppy inconsistent timing of MIDI could be very frustrating.
Scritti Politti laat met Cupid & Psyche 85 een gelikte sound op rete strakke beats horen. Beats die overigens niet zo heel ver van hip hop lijken af te staan. Logisch want zanger Green Gartside is een hip hop fan van het 1e uur.
Het is deze Green die mij een aantal jaren geleden na afloop van Scritti Politti concert in Paradiso een zelfgebrandde CD van DJ Shadow in mijn handen drukt met de vraag of ik aan de DJ wil vragen om deze te draaien. Wat dan ook gebeurt. Daarna beland ik met Green, zijn kersverse echtgenoot en een paar fans in een restaurant in Amsterdam. Green vertelt me daar over zijn vriendschap met Miles Davis en over het programma Propellerhead Reason dat hij tegenwoordig gebruikt voor zijn muziek. Ik vertel Green op mijn beurt dat ik honderden presets voor Reason ontwikkeld heb en we dus feitelijk slechts een muisklik van elkaar verwijderd zijn.
Suiker
Via complexe gelaagde arrangementen van drumpatronen, synthbassen, gitaren en aanvullende synths weet Scritti Politti op Cupid & Psyche 85 een nieuwe toon te zetten. Green doet hier geen enkele poging tot stoerdoenerij. Zijn stem klinkt zijdezacht en suikerzoet.
En nu dus 30 jaar later nog steeds. Ik ben het niet vergeten.
MIDI is een Open Standaard protocol dat dit jaar 30 jaar bestaat. Het is daarmee ouder dan de term Open Standaard. Dankzij MIDI konden synthesizers vanaf begin jaren ’80 synchroon aan elkaar gekoppeld worden zodat musici complexe arrangementen met slechts een paar synthesizers, drumcomputers, sequencers en samplers konden maken. Dit Musical Instrument Digital Interface heeft de muziekwereld en de muziek enorm beïnvloed. 
Locatie: Grote Marktplein Den Haag.