We vinden het allemaal niet leuk als iemand zich anders voordoet dan ‘ie werkelijk is. Tenminste dat dacht ik, maar na het zien van #followme VPRO documentaire denk ik daar anders over. Programmamaker Nicolaas Veul is in de wereld achter Instagram gedoken, een wereld die bestaat uit verkopers en kopers van likes en followers.
Geen enkele verkoper van likes wil geïnterviewd worden met uitzondering van een verkoper die onherkenbaar in beeld wordt gebracht inclusief stemvervormer. Zo bang is ‘ie dus dat hij ontmaskerd wordt. Bang voor wie? Voor Instagram misschien? Nicolaas bezoekt het kantoor van Instagram in Amerika alvorens er eerst een paar emails naartoe te sturen. En wat denk je? Ze willen hem (lees: journalist) niet te woord staan. En bij de balie wordt hem verboden te filmen. Instagram roept ons op zoveel mogelijk foto’s en video’s openlijk te delen, maar zelf is een tot op het bot gesloten bedrijf. Heel cynisch en hypocriet.
Mijn bek viel meerdere malen open tijdens het kijken. Je wordt moedeloos van zoveel nepheid van de “influencers” die voor de camera verschijnen. En let wel, niet allemaal kopen ze likes, sommige jagen op likes door foto’s te plaatsen die het publiek wil zien. Maar ook die foto’s zijn fake. We zien hoe zo’n influencer “gezellig” op een terras een hamburger zit te eten. Het lijkt net alsof hij een hap neemt, alleen neemt hij geen hap. Hij laat de hamburger zelfs onaangeraakt op een bank achter. Zelf is ‘ie geen maatje teveel, ik vermoed uit angst dat mensen hem dan niet meer okay zullen vinden. Alles voor het perfecte plaatje dus, ook al is dat plaatje volkomen fake. Een dombo kijkt erna en zal denken: “goh wat een leuk leven.” Zelfs ouders blijken likes voor hun kinderen te kopen, dan vallen ze niet zo uit de toon… en dat noemt zich opvoeders?
Ook de grote sterren blijken aan dit systeem mee te doen en kopen op grote schaal hele volkstammen (miljoenen!) aan fake followers, een percentage dat soms oploopt tot wel 40%! En het is nog vrij effectief ook want een foto met heel veel likes “die moet wel goed zijn”, zo denken heel veel domme mensjes. De aantrekkingskracht van getallen. Zo werkt het met prijzen ook (product moet dan wel goed zijn, wat aantoonbaar onzin is), met hits (grootste nummer 1 hits zijn soms muzikale gruwels), met mensen met veel volgers (die zal wel heel goed zijn, wat juist vaak niet zo is) en ga zo maar door.
En ik maak mijzelf geen illusies, ook voor de muziekservice Spotify kun je plays kopen. Vele artiesten hebben dus een hoge positie gekocht. Veel van die hoog genoteerde muziek klinkt in mijn oren als smurfensnotmuziek, ik kan het me niet voorstellen dat mensen die slijmerige rotzooi mooi vinden, maar dat is wel zo, mensen zijn dol op deze nep “muziek”.
En serieus dat die lui zijn! Je ziet ze nooit lachen, ze zijn alleen maar bezig met hun eigen populariteit. Lachen doen ze alleen wanneer ze op de foto moeten. Maar nog erger is dat deze kleuters eigenlijk heel somber en cynisch zijn. Het is een geestelijk afwijking die als een virus anderen besmet. Want inmiddels lijkt zowat iedereen in de ban van de likes te zijn.
Het mag wel een stuk minder cynisch allemaal. Een mens heeft immers houvast nodig in het leven. Echt is heel belangrijk, meer dan ooit tevoren.
