Mijn debuutalbum: thuis opgenomen

De term bedroom pop valt tegenwoordig vaak als het gaat om het beschrijven van indie artiesten die het allemaal zelf doen, thuis zonder studio. Met een laptop of soms slechts een iPhone (lees: Steve Lacy van de band The Internet die oa meewerkte aan Kendrick Lamar’s album Damn).

Steve Lacy vertelde in een TED talk dat zijn manager een studio voor hem huurde. Waar hij vervolgens met zijn iPhone alles opnam zonder gebruik te maken van de aanwezige apparatuur. De man is op eigen titel goed voor een kleine 2 miljoen luisteraars per maand op Spotify.

Vroeger nam ik letterlijk mijn eigen songs vanaf mijn bed op met mijn 4-sporen cassetterecorder. Ooit een stel vrienden gekocht bij Stuut & Bruin in Den Haag. Ik gebruikte er soms een Boss DR-220a Dr. Rhythm drumcomputer bij die ik van een vriend leende. Mijn gitaar plugde ik rechtstreeks in. En voor basjes en aanvullende geluiden gebruikte ik mijn Yamaha DX100 synthesizer. Bedroom pop avant la lettre, gewoon omdat het niet anders kon.

Tegenwoordig zijn er veel artiesten die opnieuw zo’n 4-sporen cassetterecorder gebruiken vanwege het imperfecte lo-fi geluid. Artiesten zoals Mac DeMarco en Ariel Pink. Ik snap dat wel, ik wordt tegenwoordig ook helemaal niet warm meer van een prachtig uitgebalanceerd studiogeluid. Het is mij te netjes, het klinkt te vlak.

Ik maak heel veel notities van wat ik doe en wil gaan doen nu ik mijn debuutalbum aan het maken ben. Zodoende noteerde ik dit:

Laat het niet te perfect klinken.

Het thuis opnemen nam een vlucht dankzij de uitvinding van de 4-sporen cassetterecorder maar is natuurlijk nog veel ouder. De Esher demo’s die aan de speciale editie van het White Album van The Beatles zijn toegevoegd, werden in 1968 in George Harrisons bungalow in het Engelse dorpje Esher opgenomen. John Lennon als Paul McCartney hadden thuis ook opname-apparatuur staan. Een paar jaar eerder nam Brian Wilson van The Beach Boys thuis op. De man was een kluizenaar. Het leverde ondermeer het album Smiley Smile op.

Todd Rundgren is ook iemand die diverse solo albums heeft gemaakt waarbij hij zelf alle instrumenten inspeelde. Hij bouwde ook altijd zijn eigen studios thuis. En werkt met dezelfde software als ik, Propellerhead Reason.

De popgeschiedenis staat bol van de zelfdoeners en thuisproducties. Soms lukt er iets thuis wel wat in de studio niet lukt. Zo kreeg Bruce Springsteen de songs van zijn album Nebraska in de studio niet goed. De opnames met de E-Street Band waren minder dan de demos die hij thuis met zijn 4-sporen cassetterecorder opgenomen had.

Tegenwoordig wordt de laptop gebruikt voor het opnemen van muziek. Al sinds 2003 gebruik ik geen logge desktopcomputers meer. De laptop maakt me mobiel. En ook ’s avonds vanaf de bank kan ik nog wat rommelen aan de liedjes.

Ik kan het allemaal zelf. En heb ook geen label nodig, ik zet het zelf wel op Spotify en Apple Music enzo. De promotie kan ik ook prima zelf doen. Wat is er nou leuker dan dat de maker zelf je een berichtje stuurt?

Dat berichtje laat nog even op zich wachten. Pas over een paar maanden is mijn debuutalbum klaar. Ja dat wordt wat!

De dag dat de muziek stierf, nu 60 jaar geleden

But February made me shiver
With every paper I’d deliver
Bad news on the doorstep
I couldn’t take one more step
I can’t remember if I cried
When I read about his widowed bride
But something touched me deep inside
The day the music died
Don McLean – American Pie

Muziek is vandaag op de kop af 60 jaar dood. Bij een vliegtuigongeluk kwamen namelijk The Big Bopper, Ritchie Valens en Buddy Holly om het leven. Eigenlijk had Waylon Jennings in dat vliegtuig moeten zitten maar hij had zijn plaats afgestaan aan The Big Bopper omdat deze griep had en rust moest nemen. Holly wierp Jennings een grap toe: “I hope your old bus freezes up!”, waarop Jennings reageerde: “I hope your damn plane crashes!”

…

Buddy Holly was nog maar 22 jaar oud toen ‘ie overleed maar had al enorm carrière gemaakt. Vandaar dat zijn naam vandaag de dag nog altijd resoneert. En hoewel hij de stijlkenmerken rock ‘n’ roll en rockabilly aan zijn kont heeft hangen, je kunt hem ook beschouwen als een van de pioniers in de popmuziek. Paul McCartney maakte de documentaire The Real Buddy Holly Story omdat Buddy van zeer grote invloed op Paul was. Omdat Buddy in tegenstelling tot Elvis coole riffs op zijn gitaar speelde terwijl hij erbij zong.

Buddy’s band heette The Crickets en dus snap je nu meteen waar The Beatles de mosterd voor hun naam vandaan hebben gehaald. McCartney kocht trouwens in 1976 de rechten van alle Holly-composities.

Buddy Holly kun je met gemak de eerste muzikale nerd noemen. Zijn karakteristieke bril ging tegen de regels van Het Stoere in, maar Buddy taalde er niet om. Ook is Buddy er mede verantwoordelijk voor dat de Stratocaster zo populair geworden is onder muzikanten. In navolging van hem kocht ene Henk B. Marvin van het Engelse bandje The Shadows er een…

Beatles met z’n allen

De volledige film Let it Be van The Beatles ~~staat~~ stond op YouTube. Hij blijft mooi. En bijna prehistorie zo aan de donkere beelden te zien. Sellotape rond de microfoons, en George die een elektrische schok krijgt via de microfoon. Is het ondanks of dankzij die primitieve zooi dat The Beatles klonken zoals ze klonken?

Met Let it Be probeerden The Beatles terug te keren naar dat ouwe gevoel van alles gelijk in 1 keer live in de studio inspelen. George houdt daarbij zowat continue een wahwah-pedaal ingetrapt. En gebruikt een phaser voor zijn blueslicks. Ringo zit hoog achter zijn drumstel, speelt heerlijk met een stel theedoeken over zijn snare en toms voor de karakteristieke sound.

En dan het laatste gedeelte van de film, dat beroemde dakconcert. De politie rukt uit maar weet zich er geen raad mee.

Helaas werd Let it Be voorzien van teveel violen door die gek van een Phil Spector. Dat gebeuren moeten we vandaag nog altijd beschouwen als een historische muzikale misser. Teveel smeermiddel is niet goed. Niet voor de sex en ook niet voor de muziek.

John Lennon, van kind van de natuur naar een jaloerse man

Het leuke van die heruitgave van het White Album is dat deze naast het reguliere dubbelalbum ook voorzien is van de Esher Demo’s die opgenomen zijn bij George Harrison thuis in Esher, mei 1968. Ze klinken onwijs goed. En opvallend is dat sommige nummers niet eens veel afwijken van de definitieve versies zoals ze in Abbey Road zijn opgenomen. Hoewel je eigenlijk EMI Studios moet zeggen want pas in 1970 werd de naam omgedoopt tot Abbey Road.

Een van die Esher Demo’s is het nummer Child Of Nature van John Lennon dat je direct herkent aan de melodie. Het nummer viel af voor White Album, waarschijnlijk omdat Lennon niet tevreden was over de tekst. De tekst is namelijk te zoetsappig.

The Beatles waren behoorlijk in de band geraakt van Maharishi Mahesh Yogi met zijn vele volgelingen waardoor ze hem zelfs in India opzochten in februari 1968. Dat bezoek zette Lennon aan om Child Of Nature te schrijven. McCartney schreef naar aanleiding van dat bezoek ook een song: Mother’s Nature Son. Beide nummers komen tekstueel redelijk overeen maar de tekst van McCartney is wat beter, wat poëtischer, dan die van Lennon. Child Of Nature komt niet op het White Album terecht, Mother’s Nature Son wel.

Child Of Nature komt op de plank te liggen totdat Lennon de tekst ervan wijzigt in Jealous Guy en het opneemt voor zijn album Imagine uit 1971. Een geweldig nummer waarin Lennon kleur bekent, blind van verliefdheid verandert hij in die jaloerse guy.

Overigens raakte Lennon ontgoocheld door de Maharishi en schreef zodoende in India er nog een nummer over. Een nummer dat Maharishi zou gaan heten maar op verzoek van Harrison gewijzigd werd in het veel poëtischer Sexy Sadie. Dit nummer kwam wel op het White Album terecht. Logisch want het is een geweldig nummer en voorzien van de karakteristieke bijterige toon van Lennon.

Sexy Sadie what have you done
You made a fool of everyone

Het “saaie” White Album

De nieuwe mix van het legendarisch Beatle-album The Beatles zal niemand ontgaan zijn. Mij ook niet. De remix, uitgevoerd door de zoon van Beatle-producer George Martin, Giles Martin, levert een nieuwe ervaring op. Met minder compressie dan het origineel, directer en ruisvrij. The Beatles kun je met gemak de ultieme popgroep noemen, zij hebben zowat alles uitgevonden wat we vandaag de dag nog precies zo doen. En dit album levert het bewijs. Het klinkt als een klok en de muziek is tijdloos.

Het is het album dat iedereen vanwege de hoes The White Album is gaan noemen.

George Martin was helemaal niet blij met het album. George dacht na Sgt. Pepper opnieuw te kunnen uitpakken met orkesten en slimme arrangementen maar de Beatles wilden experimenteren en een totaal andere kant op gaan. The Beatles hadden Martin eigenlijk nauwelijks nodig voor dit album, zo vertelt zijn zoon in dit interview:

The Beatles lieten zich totaal niet leiden door hun succes en het publiek. Ze deden gewoon waar ze zin in hadden. Daarin zijn ze volslagen uniek. Dat getuigt van lef! En het leverde een reeks totaal op zichzelf staande albums op waarin het experiment flink werd opgezocht. We hebben het er nu nog over, precies 50 jaar na dato.

Technicus Ken Scott heeft in zijn geweldige boek Abbey Road To Ziggy Stardust uitgebreid over de legendarische sessies geschreven, waaronder dit:

The thing that no one can quite comprehend is that The Beatles’ sessions could often be boring. It could feel like absolutely nothing was happening for hours after hour. At times the band could be difficult to work with. In fact, most of the older studio staff did not want to work on Beatles projects.

Zijn verhaal lijkt op dat van andere technici die ik ken en waar ik bijvoorbeeld zelf ook meegewerkt heb. Experimenteren, langdurig zoeken, daar hebben veel technici het geduld niet voor. Die willen duidelijkheid in plaats van muzikanten die in de speeltuin (lees: studio) hun experimenteerdrift tot het maximum benutten.

Ik kan me alles bij het maakproces van het White Album voorstellen. Er is namelijk maar een manier als je muziek opneemt in de studio en dat is doorgaan totdat je denkt dat je iets fantastisch in handen hebt. Voor minder moet je het niet doen, deden The Beatles namelijk ook niet. En Auto-Tune en allerlei gladde studiofoefjes heb je niet nodig. Dit album levert het bewijs:

Magie van samenspel

Als de juiste musici samenspelen ontstaat er iets magisch: de groove, een soort gezamenlijk muzikaal ademhalen. De klok wordt gelijkgezet op dezelfde hartslag.

Het magische samenspel van The Wailers, The Meters, The Band, The Beatles, Rolling Stones, Little Feat, Led Zeppelin, James Brown, The Funk Brothers en ga zo maar door is met geen mogelijk te vervangen door computers, artificiële intelligentie of wat dan ook.

Wat mij betreft is het een toonbeeld van menselijkheid, waar mensen toe in staat zijn. Samen grooven of je nu blank, zwart, jong of oud bent, het doet er niet toe, het samenspel is het enige. Muzikale verbroedering.

Aftellen en gaan.

Terwijl de tijd vervliegt in de lucht.

De mythe van de arme kunstenaar

Mythes. De werkelijkheid romantiseren. De werkelijkheid mooier maken. Vaak zijn het verkooppraatjes. Dat zie je nu ook met het begrip Storytelling gebeuren. Ik ben dol op goeie verhalen, maar wie gaan er met het begrip vandoor? Marketeers die dankzij Storytelling hun gebakkenluchtverhalen denken te kunnen aanscherpen.

Een vals verhaal kan toch nooit een geloofwaardig verhaal worden? Jawel want de meeste mensen willen maar wat graag geloven dat iets waar is. Daarom is er zoveel mythevorming en verafgoding.

De realiteit laat zich slecht grijpen en mythevorming gaat daar echt niet bij helpen. Eerder het tegenovergestelde zal het resultaat zijn. Het doet afbreuk aan de realiteit en kan miljarden mensen eeuwen lang in zijn greep houden, zo leert de geschiedenis ons telkens weer.

Ooit schreef ik al eens eerder een blogpost over een belangrijk mythe: ‘Klinken dure spullen echt beter?’

Maar een andere belangrijke mythe is die van de Arme Kunstenaar. Natuurlijk, Vincent van Gogh was zo’n arme kunstenaar die bij leven slechts 1 schilderij verkocht heeft. Zijn broer Theo was gedurende zijn hele leven zijn mecenas. De aanname is dat dankzij het geld van Theo, Vincent zijn kunstenaarschap optimaal heeft kunnen uitoefenen. Maar wat was er gebeurd als Theo dat geld niet aan zijn broer had gegeven en hem had verteld: “Kom op zeg, ga jij eens even je eigen geld verdienen!” Had Vincent zijn doeken dan aan de wilgen gehangen en was hij bijvoorbeeld predikant geworden? We weten het niet, het leven laat zich niet net zoals in de film Lola Rennt in een paar varianten vertellen. Maar grote kans dat Theo en Vincent in de mythe van de Arme Kunstenaar geloofden.

De kunstenaars uit mijn jeugd, Bach, The Beatles, Miles Davis, Steely Dan en ga zo nog maar een eind door, het waren geen Arme Kunstenaars. Toch geloofde ook ik in die mythe. Het verhaal van Van Gogh had immers een bijbelse kracht.

De mythe van de Arme Kunstenaar is handig om creatievelingen mee te ontmoedigen. Het beeld om te sterven zoals Van Gogh, wie wil dat nou? Het is de mythe die ook eeuwenlang (!) rond Michelangelo hing. Pas door toedoen van de Amerikaanse kunstprofessor Rab Hatfield die de bankrekeningen van Michelangelo analyseerde kwam in 2002 de waarheid naar boven dat het tegenovergestelde het geval was: Michelangelo was een multimiljonair die omgerekend naar de huidige maatstaven een vermogen van meer dan 35 miljoen euro zou hebben gehad! De kunstenaar leefde weliswaar spartaans, maar die keuze werd dus absoluut niet ingegeven door het vermogen dat hij bezat.

We moeten af van de mythe van de Arme Kunstenaar. Het is een vals verhaal dat mensen die creatief zijn weinig vertrouwen geeft in de toekomst. Het is heel gevaarlijk om in dat verhaal te geloven. En het is heel jammer om daardoor te kiezen voor iets dat meer voor de hand ligt. Te kiezen voor de veilige weg, een niet-creatieve weg. Om de lat juist niet heel hoog te durven leggen. Niet te kiezen voor iets dat misschien jaren aan toewijding kost. Zoiets als de Sixtijnse Kapel. De geschiedenis leert ons toch echt dat die toewijding vaak juist zeer ruim beloond wordt.

Geloof in jezelf broeders en zusters! Creativiteit for the win!

foto onder CC BY-SA: Antoine Taveneaux