Volgens velen is het stellen van een doel het belangrijkste dat er is. Doe je dat niet dan doe je iets verkeerd. Het doel heiligt alle middelen, vindt men.
Maar is het doel van het leven dat we dood gaan? Is het doel van het hebben van sex dat je klaarkomt? Is het doel van een relatie dat je de kosten door twee kunt delen?
Waarom zouden we het proces niet als even belangrijk als het doel stellen? Geen doel is haalbaar als daaraan geen goed proces vooraf gegaan is. Stap voor stap proberen we het doel te bereiken. En sommige doelen blijken niet haalbaar te zijn.
En laten we dan ook van het proces genieten omdat we daar de meeste tijd aan kwijt zijn. En hadden we trouwens al bedacht wat we gaan doen als we het doel halen? Gaan we dan dagenlang feestvieren? Blijven we dan urenlang in Het Gevoel hangen?
Het voelt als falen als we ons doel niet halen. Want alleen het doel is ons doel. Zouden we het proces als evenzo belangrijk beschouwen dan kunnen we onszelf even goed op de borst slaan omdat we goed op weg waren. We stonden niet stil, we waren bezig, maar ja shit happens en soms kom je obstakels tegen.
Het proces belangrijk maken verlegt de focus naar gezonde arbeid. Zingend je werk doen. Maar dat wil de baas helemaal niet want stel nu dat het doel niet gehaald wordt? En dus hebben we de lol van het proces maar helemaal afgeschaft. We moeten doelmatig werken.
Stel we bouwen een vliegtuig. Dan wil je toch dat elke stap heel nauwkeurig uitgevoerd wordt? En dat de mensen die dat vliegtuig bouwen elk stapje heel zorgvuldig uitvoeren? Van die mensen hoop je toch niet dat ze zich gaan haasten als een deelproces meer tijd kost dan verwacht? Of dat ze een goedkoop onderdeel gaan gebruiken omdat het betere onderdeel tijdelijk niet leverbaar is, ook al neemt men daarmee het risico dat het vliegtuig niet op tijd af zal zijn?
Tijd speelt een belangrijke factor bij het stellen van doelen. Het moet op tijd af. Of het moet op tijd bereikt worden. En daarmee zetten we druk op de ketel. Het levert misschien niet zo’n goed vliegtuig op. Of een Fyra. En misschien wordt lastig om een operatie op een zorgvuldige manier uit te voeren onder tijdsdruk.
In creatieve beroepen is het vaak ook lastig om doelen te stellen. En tijdsdruk op te voeren. Wanneer is de muziek klaar? Als ik voel dat het af is. Maar ik kan ook de mix nog 3 keer anders doen. Ik kan overwegen om de gitaar opnieuw op te nemen. Misschien met een extra gitaar erbij? Of misschien toch uitwijken naar een studio in Londen om daar met orkest wat vioolpartijen op te nemen?
Daarom moet een kunstenaar heel veel vrijheid hebben. En daarom werkt de kunstenaar ook het beste helemaal autonoom. In opdracht werken is prima, vooral voor een rokende schoorsteen, maar het proces is dan anders. De geldschieter zal een doel stellen. Gelijk heeft ‘ie. En de kunstenaar moet zijn vrijheid daarin zien te bewaken. Het creatieve proces is immers nodig om het doel van de geldschieter te behalen.
Tot slot. Ik speel al ruim 30 jaar gitaar. Mijn doel was ooit dat ik gitaar wilde spelen. En dat is vanaf dag 1 gelukt. Gitaarspelen is een kwestie van gitaarspelen of je het nu slecht of heel goed kan, je speelt en dat is het belangrijkste. Gitaarspelen is dan ook geen doel. Gitaarspelen is een proces.
Geef een reactie