Het artikel uit Computerrecht van KJ Koelman ‘Waarom Creative Commons niet kan werken‘ is online te lezen. Reageren kan ik daar niet, dus dat doe ik hier.
Ik ga wat zaken uit het artikel citeren. Eerstens:
De reden daarvoor is dat CC-licenties de obstakels die aan hergebruik van een willekeurig ergens op internet gevonden werk in de weg staan, niet wegnemen. De risico’s die een hergebruiker loopt als hij een zomaar ergens op internet aangeboden werk gebruikt waaraan géén CC-licentie is verbonden, zijn even groot als wanneer hij ervoor kiest een werk te ‘remixen’ dat wél onder een CC-licentie wordt aangeboden.
De toon is gezet. Risico’s. In dit stuk gaat de auteur uit van angst. Misbruik.
In ‘gewone’ licenties wordt het gevaar dat de gebruiker loopt als hij een werk van een ander gebruikt, weggenomen doordat de licentiegever de licentienemer vrijwaart voor alle schade die de laatste zou lijden, als er een derde opduikt die beweert rechthebbende te zijn. Zo kan de licentienemer, hoewel hij vaak niet kan weten of de licentiegever inderdaad bevoegd is de rechten te verlenen, tamelijk zorgeloos het werk gebruiken.
Dat dit in traditioneel copyright (‘alle rechten voorbehouden’) voorkomen kan worden lijkt mij onjuist, er moet veelal nog gewoon een rechter aan te pas komen als het misgaat. En het gaat vaak mis. We spreken dan van plagiaat; iemand geeft zich uit als zijde de originele auteur van een werk terwijl dit niet zo is. Lastig blijft altijd dat grijze gebied ‘geïnspireerd op’. De hele blues, jazz en popmuziek is gebaseerd op dit principe.
In feite: art always builds on the past. Waar de grens ligt spreken wij met elkaar af. Want let wel: niets staat 100% op zichzelf. Het is een kwestie van afspraken maken. Of anders gezegd: niets zo krom als het recht. Volgt u mij nog? :-p
De Amerikaanse hiphopartiest Akon is nog lang niet van alle plagiaatzaken af. Maandag bepaalde auteursrechtorganisatie Buma Stemra dat Akon een nummer van de Nederlandse dj Maurice Huismans heeft geplagieerd.
Eigenlijk moet BUMA niet zo raar doen want haar bestand bestaat naar mijn idee uit heel veel werken die gewoon bij elkaar geplagiaat zijn.
Copyright is een raar iets. En op mode zit trouwens geen copyright. Grappig, toch? Had u niet gedacht. Merkenrecht moet natuurlijk wel overeind blijven, maar een ontwerpje nadoen, geen probleem. Dat mag.
En jij je als popmuzikant maar druk maken over dat copyright. Maar goeds, dat terzijde.
Het klopt natuurlijk dat iemand een CC licentie kan kiezen ook al is hij/zij niet de auteur. Dan ben je een beetje een boefje. Niet juist. Kleine oplichter. Dus diegene die dat werk hergebruikt is dan ook de sigaar op het moment dat het om ‘jatwerk’ blijkt te gaan (lees: een of andere fukking goedbetaalde rechter met zwarte band doet een almachtige uitspraak). Hoe zou dit anders kunnen? Niet.
Stel ik pak een foto van het internet en zet er mijn naam onder. Ik maak geen gebruik van een CC licentie, dus dan valt het onder ‘Alle rechten voorbehouden’. Wat maakt dat dan voor een verschil? Ben ik dan betrouwbaarder of minder betrouwbaar? Stel je belt mij op om te vragen of je die foto mag gebruiken en ik zeg ‘ja, dat kost je 75 euro’. Zou dat met CC anders werken? Nee. Misbruik is misbruik.
Verder lees ik:
Daarover zijn vooralsnog géén spectaculaire cijfers beschikbaar. Overigens is het merkwaardig dat een initiatief dat de ‘remix culture’ moet bevorderen, licenties aanbiedt die bewerken/remixen juist verbieden. Blijkens de statistieken wordt een groot deel van de CC-werken onder dergelijke ‘non-derivative works’ licenties verspreid.
Spectaculaire cijfers? Ik dacht het wel. Ik ben het eens dat de ND, geen afgeleide werken mogelijk, niet echt een ‘vrije’ licentie is en deze licentie wordt inderdaad veel in de dance en de hiphop gebruikt, maar er zijn heel veel werken die onder een vrijere licentie verstrekt worden. Spectaculaire cijfers? Kijk maar eens naar het CC gebruik op Flickr.com en de Google search die inmiddels ook via dit licentie systeem werkt. Hergebruik is ENORM. Weblogs hergebruiken deze content massaal. En ccMixter.org is een goed voorbeeld voor hergebruik via remixen van muziek. En zo zijn er nog heel veel sites die ik kan opnoemen. En de grootste Creative Commons gebruiker die massaal geremixt/hergebruikt wordt: wikipedia.
Ik weet niet wat die Koelman de afgelopen jaren gedaan heeft, maar op internet snuffelen hoort in dat rijtje duidelijk niet thuis. Opnieuw: dat terzijde.
Dat je nooit zeker weet of de rechthebbende wel legaal bezig is, nee, dat weet je nooit. Daarin maakt CC geen verschil. En als Koelman voor zijn partner een mooie ringetje koopt en aan de winkelier vraagt ‘echt goud?’, ook het antwoord op die vraag kan mogelijkerwijs niet kloppen met de werkelijkheid.
En als we bijvoorbeeld even kijken naar hoe de jazzmuziek in elkaar steekt of hoe een band als Led Zeppelin gewoon plagiaat heeft gepleegd op mensen zoals Muddy Waters… ga me nu niet vertellen dat copyright dat soort zaken oplost. Dat heeft het nooit gedaan. Dat heeft het nooit voorkomen. Maar goeds nu met het internet is het copyright al helemaal ten dode opgeschreven. Want alles wat digitaal het net op gaat is gedoemd om gekopieerd te worden door jan en alleman. Wil je dat niet, dan moet je offline houden. De uitvinding van RSS maakt dat alleen nog maar eenvoudiger. Net als alle andere webstandaarden. Tegenwoordig ‘praten’ alle webservices met elkaar. Dat levert voordelen op. Voor de makers van content en de verspreiders van content (jeps, alle makers zijn tegenwoordig ook verspreiders/zenders/pers/publiciteit). Zo kwam ik er gisteren bijvoorbeeld achter dat wanneer ik legaal een foto bookmark via delicious.com en deze feed toevoeg aan mijn Friendfeed.com als RSS, het plaatje voor gewoon automatische getoond wordt. Daar hoef je niet eens een vriend voor te zijn. Dus Friendfeed behandeld alle links als mogelijk toonbare content. En Friendfeed is echt niet de enige. Allerlei Twitter clients doen hetzelfde. Link je naar een video, dan zie je de video. Link je naar een mp3-bestandje, dan hoor je de muziek. Daar kun je wel met duizend rechters met zwarte banden op gaan afduiken… gaat niet lukken. Internet is te groot en te vrij en we hebben met zijn allen bepaald dat het die kant op moet. Dat data lekker van oost naar west mag wapperen.
Creative Commons is een prettig systeem voor mensen die wat rechten willen vrijgeven zodat legaal hergebruik eenvoudiger mogelijk is. CC zorgt binnen het huidige copyright voor meer flexibiliteit. Zodat niet voor alles toestemming gevraagd hoeft te worden. Maar het is een tussenvorm. En tijdelijk. Op internet is de zeggingskracht van copyright nul. Copyright en internet gaan niet samen, want internet is een grote kopieermachine en haar gebruikers geloven heilig in het delen van informatie.
Data wants to be free!
Ga jij maar proberen te voorkomen dat iemand iets met jouw content gaat doen. “Nee, dat mag niet!” Eenmaal op internet, is het van iedereen. Zal het door iedereen doorgegeven worden. Met een belangrijk kenmerk dat wel overeind moet blijven: de auteur zal altijd de auteur moeten blijven. Die naam moet genoemd worden, mag niet worden weggepoetst. En maak jij een herbewerking daarvan dan ben jij Die Persoon Van De Herbewerking. Logisch.
Maar copyright, dat is al sinds jaar en dag een zwaar achterhaald begrip. Dat had die Koelman dus wel mogen opschrijven. Maar goeds, niet getreurd want dat heb ik bij deze dus gedaan.
Geef een reactie