Ik had nog nooit iets van spiritueel leraar Jan Geurtz gelezen of gehoord maar de eerste kennismaking via de podcast Het Uur van Pieter van der Wielen beviel me goed. Het boeddhisme waar Jan voor staat bevat naar mijn idee veel wijsheden die wij in ons leven kunnen toepassen. Geurtz legt een en ander in de podcast super helder uit.
Ook komt hij over het lied Ne Me Quitte Pas van Jacques Brel te spreken. Wat hij vertelt is eigenlijk universeel toepasbaar op alle muziek. Hoewel ik je aanraad de hele uitzending van Het Uur te beluisteren, ik zal een poging doen om de les van Geurtz uiteen te zetten en op muziek te betrekken.
De ontkenning van de werkelijkheid
Geurtz betoogt dat door het ontkennen van de werkelijkheid ons lijden ontstaat doordat we ons identificeren met onze gevoelens. Je bent niet je gevoelens maar maakt dat jezelf wijs en wordt het zodoende alsnog. Iedereen heeft ze maar we maken de fout ons ermee te identificeren.
Stel je voelt je eenzaam. Het gevoel van eenzaamheid is niet het probleem. Het gevoel plus het niet willen voelen is het probleem. Dat maakt dat je eenzaam bent ipv dat je je eenzaam voelt.
Pas op voor dissociatie!
Geurtz merkt op dat het hier niet om dissociatie gaat, het afsplitsen van het gevoel. Je verbreekt dan het contact met je gevoelsleven. Nee, waar Geurtz het over heeft is de gevoelens te beschouwen voor wat ze zijn zonder ze te betrekken op onze persoon, zonder ons ermee te identificeren.
Wie zich aan een tafel stoot heeft misschien even pijn, so what? De gedachte dat je beter moet uitkijken levert echter extra pijn op. Je betrekt de schuld op jezelf en trekt je de pijn aan. Alsof jij er iets aan kunt doen. De oplossing, zoals al eerder genoemd, is het accepteren van de werkelijkheid. Dus ja, het is kut om je teen aan een tafel te stoten. Dikke pech, meer niet.
En omgekeerde geldt dat natuurlijk ook. Een fijn gevoel beschouwen wij al snel als het bewijs van onze eigen waardevolheid. Ook hier, in plaats van de emotie te nemen zoals het is, maken wij het groter en identificeren ons met ons geluk en worden wij het. Wat ook ongezond is en grootheidswaanzin of bijvoorbeeld narcisme tot gevolg kan hebben.
Maar zonder gevoel, geen leven. We moeten dus voelen dat we leven. Niet alleen de liefde en het geluk, nee wij willen ook het verdriet voelen. Even een potje huilen is helemaal niet erg, sterker nog: dat lucht enorm op.
Laat ons raken
Hoe kunnen we bovenstaande betrekken op de muziek? Welnu, muziek biedt een methode om emoties te voelen zonder dat we ons ermee gaan identificeren. We voelen de pijn van Brel en zullen er misschien tranen om laten, heerlijk, maar we identificeren ons niet met het gevoel. We trekken het ons niet aan, ondanks dat het ons raakt.
Dat geldt natuurlijk voor speelfilms ook of voor literatuur. Eigenlijk kan alle kunst ons laten voelen en ontroeren zonder dat we ons identificeren met dat gevoel.
Daarom is kunst zo te gek en zo enorm belangrijk! Konden we dit in het echte leven namelijk ook maar zo makkelijk.
Geef een reactie