Muziek A-Z: T

Elke zaterdagavond een letter uit mijn muzikale ABC.

Zonder Tonen geen muziek. In drie betekenissen:

• Toonhoogte: je hoort een klank en kunt bepalen dat de ene noot hoger klinkt dan de ander. Hoe dat zit? De hoogte is afhankelijk van de frequentie, snelheid, waarop de grondtoon (de laagste toon in de klank) trilt. Hoe sneller die trilling, hoe hoger het klinkt, hoe hoger de toonhoogte.
• klankToon: eigenschappen van een geluid. Bijvoorbeeld een Gibson Les Paul gitaar is te herkennen aan een moddervette Toon.
• bovenToon: Tonen die hoger klinken dan de grondToon en samenklinken met diezelfde grondToon. Voor een groot deel bepalen die bovenTonen de klankToon. En telkens als zo’n bovenToon gehele veelvouden (bv 1, 2 of 3 maal) zijn van de grondToon noemen we dit harmonisch. Bij complexere veelvouden (7,318 keer de grondToon bijvoorbeeld) worden de bovenTonen ook complexer en wordt het steeds lastiger hun hoogte te duiden. Sommige Tonen gaan we hierdoor nauwelijks nog kunnen uitdrukken in een hoogte, zoals bij bijvoorbeeld percussieklanken het geval is.

Zonder Tonica ook geen muziek. Mocht je ooit iemand hebben horen zeggen “in welke Toonsoort zullen we dit lied eens spelen?” dan weet je nu dat daarmee de Tonica genoemd wordt. De Tonica is het centrum van een compositie. Het rustpunt, het ijkpunt. Als je terugkomt op dat punt voelt de luisteraar zich weer in balans. Muziek is spanning en ontspanning, een spel met noten dat flirt met de Tonica. De Tonica is de vrouw die verleid wordt. Bij afwezigheid van een Tonica spreken we van aTonale muziek. Muziek die stuurloos overal heen lijkt te gaan. Onbepaald. Doelloos.

Dat was hem weer voor deze week. Los van het feit dat ik zo’n gitaar zoals op de foto ook inderdaad hele lekkere gitaren vind.