De kunstenaar wil vooral aandacht voor zichzelf. In sommige gevallen is dat acceptabel. Neem bijvoorbeeld de schrijvende medemens. Je kunt hem zien als een kunstenaar die in afzondering in zijn uppie zijn ding bouwt.
Maar over het algemeen vind ik de kunstenaar als totaal concept een achterhaald concept. Het riekt naar een egocentrische tekort dat door aandacht van anderen moeten worden ingelost.
Om kort te gaan: fuck de lone genius!
Wat ik wil bepleiten is kunst die het resultaat is van een samenwerking tussen mensen.
Je zou kunnen zeggen dat een muziekband zo opereert. Waarbij, helaas, vaak alle aandacht naar de zanger uitgaat alsof de rest van de muzikanten niet nodig zouden zijn. Nou dus wel, want solozang vinden de meeste luisteraars niet te pruimen.
Podcasting is een mooi voorbeeld van kunst die door samenwerking tot stand komt. Hoewel ik natuurlijk niet alle podcasts zou willen bestempelen als kunst.
Natuurlijk is niet elke rol in die samenwerking even groot en even belangrijk, maar elke rol is wel van essentieel belang om tot een prachtige podcast te komen. Je kunt van je kleine teen immers ook niet gaan beweren dat deze nauwelijks een rol in je leven zou spelen omdat ‘ie zo klein is.
Eigenlijk is het begrip kunstenaar een mythe. Brian Eno vindt dat ook en dropte daarom tijdens een praatje in het Sydney Luminous Festival in 2009 het woord ‘scenius’:
I was an art student and, like all art students, I was encouraged to believe that there were a few great figures like Picasso and Kandinsky, Rembrandt and Giotto and so on who sort-of appeared out of nowhere and produced artistic revolution.
As I looked at art more and more, I discovered that that wasn’t really a true picture.
What really happened was that there was sometimes very fertile scenes involving lots and lots of people – some of them artists, some of them collectors, some of them curators, thinkers, theorists, people who were fashionable and knew what the hip things were – all sorts of people who created a kind of ecology of talent. And out of that ecology arose some wonderful work.
The period that I was particularly interested in, ’round about the Russian revolution, shows this extremely well. So I thought that originally those few individuals who’d survived in history – in the sort-of “Great Man” theory of history – they were called “geniuses”. But what I thought was interesting was the fact that they all came out of a scene that was very fertile and very intelligent.
So I came up with this word “scenius” – and scenius is the intelligence of a whole… operation or group of people. And I think that’s a more useful way to think about culture, actually. I think that – let’s forget the idea of “genius” for a little while, let’s think about the whole ecology of ideas that give rise to good new thoughts and good new work.
Niemand kan immers bestaan zonder zijn omgeving.
Geef een reactie