Componeren, wat is dat?

Afgelopen donderdag was ik aanwezig bij een muzikale meeting georganiseerd door Muziek Centrum Nederland, Amsterdam. Het thema was Film.

Joel Sahuleka was een van de sprekers. Hij componeert en doet audionabewerking voor veel Publieke Omroep producties (Keuringsdienst van Waarde, Neonletters etc.). Tijdens de borrel, maar ook nadat we eruit gegooid werden en bijna blauwbekkend van de kou op het Rokin terechtkwamen, bleken we enorm veel voer om over door te praten.

We spraken over het onderscheid tussen geluid en muziek. Een onderscheid dat als het goed is vrijwel niet meer te maken is. Daarom ben ik ook een groot voorstander van totale controle over alles wat klinkt. Toch zit de business helaas vaak anders in elkaar. Een regisseur zoekt een muziekcomponist uit puur op zijn/haar gave muziek te kunnen verzinnen bij beelden. Ik ben muziekcomponist maar voor mij is het geluid dat er al te horen is evenzo belangrijk als de muziek. Sterker nog: vaak is geen muziek gebruiken veel beter. Muziek is in principe artificieel. En muziek is vooral stilte. Daar waar de meeste componisten denken in noten, vind ik stilte tussen de noten evenzo belangrijk. En als ik een krakende stoel hoor, of ik hoor in het gesprek een rust vallen, de persoon denkt na, dat zijn prachtige momenten om de spanning te laten bestaan en juist niet dicht te smeren met noten. Ook is het zwaar irritant om met muziek gevoelens te zwaar aan te dikken. Alsof de kijker of luisteraar dom is en de boel te letterlijk neergezet moet worden. Het prikkelt de fantasie minder.

Wat je voor je moet zien bij het luisteren naar de audio van bijvoorbeeld een documentaire of film is dat naast het bewegende beeld er diverse kanalen zijn voor muziek en ander geluid. Kanalen die onderling in sterkte gemixt kunnen worden. Kanalen die in mijn optiek samen zullen moeten smelten. Die een geheel moeten gaan vormen. Dat zie ik als mijn vak. Die totale audio behandeling, daar ligt mijn expertise. En voor mij komt het erop neer dat het gesprek, aanvullende achtergrond(ambiance)geluiden, ingedubte (lees: extra opgenomen) geluiden en de muziek samen gaan smelten. Deze kanalen spelen een spel met elkaar. Samen maken zij het verhaal. Het is niet simpelweg een hoeveelheid geluid die op elkaar gestapeld wordt, maar een zorgvuldig spel tussen deze kanalen. Als een soort klein orkest dat samen speelt. Voor mij is dat componeren; noten, geluid en stilte op een gelijkwaardige manier in beweging gezet.