Het tv-programma Achter de dijken van Leo Blokhuis heeft mijn aandacht. Ik zet er een alarm voor en kijk het live, zover het kan. Gisteravond lukte dat niet omdat ik op het moment van uitzending keek en luisterde naar oud-Brood gitarist David Hollestelle die een hand door zijn zwartgeverfde haar had gehaald waardoor het piekerig alle kanten uitsprong terwijl hij onderwijl nonchalant op een Teye gitaar hoge noten op een overstuurde versterker eruit stond te persen. Maar eenmaal weer thuis keek ik de uitzending van Blokhuis gelijk terug. Omdat ik nou eenmaal heel benieuwd ben naar die volksaard van De Hollander.
Deze aflevering – Aflevering 4: De echo van Calvijn – stond in het teken van muziek en schilderkunst. Leo constateert dat we een volk van koren zijn, een direct gevolg van Calvijn die in de 18e eeuw alle Psalmen liet voorzien van unieke melodieën zodat de kerkgangers deze mee konden zingen. Ook de beeldenstorm en Van Gogh kwamen aan bod. Van Gogh zou een groot calvinist zijn omdat hij zich kapot werkte en het hem niet om roem te doen zou zijn geweest. “Doe maar normaal dan doe je al gek genoeg.”
In het zaaltje waar David Hollestelle van snaar ging zaten opvallende Hollanders. Ook oud-Brood manager Koos was meegekomen. Hij droeg een shirt zonder kraag maar had wel een stopdas om de nek. Imago, mode, eigenwijzigheid, een middelvinger richting Calvijn? Ook aan David Hollestelle kun je zo op het blote oog geen greintje calvinisme ontdekken.
En zelfs bij Van Gogh zie ik eigenlijk een enorme afkeer van onze volksaard. Van Gogh zocht net als vele schilders toentertijd zijn heil in Parijs. Daar riekte het naar de avant-garde. En daar werd enorm veel gezopen. Een calvinistische gematigheid kun je bij hem toch niet constateren? Afgezien van zijn enorme werkelan dan. “Doe maar normaal dan doe je al gek genoeg.” Ook die vlieger gaat voor Van Gogh niet op. Vincent was bij vlagen compleet gek, dat weet iedereen. Daarbij vergeleken is Herman Brood een zacht eitje.
Ik geloof zeer dat onze volksaard voor een belangrijk deel door Calvijn bepaald werd. Maar ik geloof ook in een tijd na Calvijn. Ging na de tuttige jaren 50 onze volksaard door de kunst en de rock ‘n’ roll in het bijzonder, de hippies, de provo’s, Koot en Bie, Wim T. Schippers, Jan Wolkers, de Stones in het Kurhaus, de Dolle Mina’s, de krakers, de punkers, van die dingen dus, niet definitief op de schop?
Zij die hard gierend op hun gitaar hun Sympathie voor Duivel betuigen, houdt achter dat stoere schild toch een hardnekkig calvinist zich schuil?
Geef een reactie