Dualiteit

Esther Perel sprak zich in het programma Zomergasten uit over de waarde van beide kanten van het verhaal. Mensen hebben volgens haar allemaal hun eigen verhaal. Vaak sluiten die verhalen niet op elkaar aan en krijgen mensen daardoor bonje met elkaar. Esther weigert te kiezen voor slechts een enkele waarheid en accepteert dualiteit in alles. Zij is therapeut, dus ze moet wel, maar ik herken me volledig in wat ze zegt. En niet dat ik daar nou zo goed in ben…

Onze kijk op dingen verandert. Ons oordeel ook. Het is afhankelijk van zoveel factoren. Maar toch oordelen en veroordelen we de hele dag door. Spreken we in de wij-vorm terwijl we het slechts over onszelf hebben. En vaak zijn we er zeer standvastig in. Dat heb ik ook. Ik hanteer vele regels als het aankomt op het maken van muziek bijvoorbeeld. En ja, sommige regels zijn universeel en een kwestie van kennis. Toch zijn er tegelijkertijd muzikanten die het anders aanpakken en waarover ik gelijk oordeel. Mijn kennis is slechts een verhaal, het is niet de enige waarheid, laat staan dé waarheid. Die kennis biedt zekerheden maar geen absolute zekerheden. Ik kan me beter verzetten tegen mijn eigen zekerheden. Simpelweg alles muzikaal willen ontdekken zoals het komt. Uitkijken voor routinematigheid of zelfopgelegde ideeën zoals “dat is nou eenmaal mijn stijl”. Ik ken veel kunstenaars die gezocht hebben naar eigenheid en het ook vonden om het vervolgens nooit meer los te willen (durven) laten. Zij houden dan toch vast aan zekerheid en sluiten zich af voor onzekerheid. Waarmee ze dus stug vast zijn komen te zitten in hun eigen werkelijkheid, in hun eigen verhaal.

Vaak werkt het met smaak zo dat je veroordeelt omdat iets je smaak niet is. “Haring is vies!” Nee, jij vindt haring vies. Daarom kom ik ook in actie als mensen zeggen “Steely Dan is suffe muziek!” Nee, jij vindt Steely Dan suffe muziek.

De media, met uitzondering van internet, zijn generiek van aard zijn; gericht op het algemene publiek. Kenmerk van internet is dat het heel specifiek zich op een niche kan richten. Je ziet daarom ook dat generieke media het moeilijk hebben. Het volk is namelijk niet generiek, het is juist heel specifiek geïnteresseerd. En dus zoekt men met name online naar mensen met dezelfde smaak en interesses.

Die tegengestelde mening laat zich op sociale media vaak zien en horen. Waarbij De Sociale Media de schuld krijgt terwijl het simpelweg mensen zijn die deze reacties uiten. Maar het is makkelijker om een stukje techniek de schuld te geven dan de mensen zelf. Een beetje dom want we weten toch al eeuwenlang dat onze meningen compleet tegengesteld zijn? Dat jouw verhaal niet het mijne is? Dat jij misschien in het bestaan god gelooft terwijl ik denk dat het slechts een mythisch verhaal is.

Gisteren zag ik op tv het programma ‘Het geheim van Methusalem’ van neuropsycholoog Erik Scherder. Ik quote:

Neuropsycholoog Erik Scherder gaat niet met pensioen. Nooit. Bezig blijven is volgens hem de manier om ook op latere leeftijd te genieten van het leven. Maar wat gebeurt er met zijn wetenschappelijke overtuiging als hij op veldonderzoek uitgaat? Scherder gaat ernaar op zoek in een gezellige kroeg, met een senioren-kampeerclub, in een drukke huisartsenpost en op een zonovergoten Grieks eiland, waar de Europees kampioenen oud worden wonen.

In het programma zag ik mensen die, net als hij, bezig bleven tot ze erbij neer vielen. Een dame van 91 die haar hele leven in dezelfde kroeg werkte en er niet over peinsde om ermee op te houden. Maar ook zag ik een echtpaar dat op een dag dacht “zo is het genoeg” en hun banen opzegden om alleen nog maar rustig te kunnen leven. Ze leefden 6 maanden per jaar op een camping. Speelden jeu de boules met de andere campinggasten en liepen na elke maaltijd braaf met het halve servies naar een afwasgelegenheid. Ik zag Erik denken: “dit nooit van mijn leven!” Maar op het einde van de 1e aflevering vroeg hij zich wel af of het vele werken dat hij deed een methode was om bijvoorbeeld de zorgen over zijn kinderen te vermijden. Druk zijn om niet te hoeven nadenken.

Het is interessant om te gluren bij de buren. Wil nog niet zeggen dat wij ook zo moeten worden. Geen mens is gelijk. Onze drijfveren zijn totaal tegengesteld. De ene ligt graag op de bank terwijl de ander een marathon loopt.

Je moet simpelweg doen wat bij je past, wat jij leuk vindt. Lijkt mij. En dat is vaak iets dat veranderlijk is. Wat anderen om ons heen doen, het beïnvloed ons. Het werkt aanstekelijk. En in onze moderne tijden waarin diversiteit door moderne media zo duidelijk zichtbaar is kunnen die verschillen zich soms als grote problematische tegengesteldheden voordoen. Er zit niets anders op dan dat te accepteren. Het zijn de verhalen van anderen die voor hen net zo waar zijn als dat jouw verhalen voor jou waar zijn. Dus wat een ander denkt en voelt, het hoeft voor jou niet te gelden. Dat kan die ander jou niet opleggen en dat kun jij die ander niet opleggen. Het zijn allemaal slechts verhalen veroorzaakt door ons eigen bewustzijn.