Het begrip kunstenaar gaat er vanuit dat een mens van vleesch en bloed iets creëert dat we kunst noemen. Dieren kunnen het niet. En de natuur? Kun je dat ook niet een verzameling kunstwerken noemen?
Nee zegt de elite die het voor de ander denkt te kunnen bepalen, de kunstenaar kan alleen een mensch van vleesch en bloed zijn.
Bij het verschijnen van de machines in de muziek, drummachines, sequencers, begonnen we te twijfelen, de machine “speelde” strakker dan een muzikant. En machines konden ook grooven, swingen, dankzij de spelregels die Roger Linn hiervoor bedacht had: verleg alle even 8e of 16e noten een beetje naar achteren en het swingt ineens.
Maar je kon nog altijd zeggen dat het de mens was die de machine bediende. Dus de muzikale ideeën werden niet verzonnen door de machine zelf maar werden ingebracht door De Mens Zelf. Dus uiteindelijk was het aan de kunstenaar die de knoppen bediende.
In de jaren 80 werden drummers massaal vervangen door drummachines. Er ontstonden subgenres van dance music die volledig op machines gebaseerd waren en waar geen drummer, gitarist, bassist en vaak ook geen zanger aan te pas kwam. Men danste er niet minder om, eerder meer.
Topbassist Anthony Jackson sloeg de noodklok:
I won’t let myself be outplayed by machines!
bron: YouTube
Ook ging menig orkest failliet omdat men in Hollywood vond dat de sample-bibliotheken evengoed klonken. Mediacomponisten, want zo noemen we ze, beschikken over gigabytes vol gesampelde piano’s, violen en horn-secties. Één mannetje verving een heel orkest, kapitalisten als we zijn.
Maar anno 2022 gaat ook het idee van de mens die de machine bedient op de schop want AI is here to stay! Want AI kan vanuit de chaos-gedachte zelf dingen bouwen. En het resultaat verrast mij regelmatig. Het is iets dat een kunstenaar ook had kunnen maken alleen werd het door een computer gegenereerd.
Het zet ons idee van wat kunst is behoorlijk op zijn kop want we zijn er immers altijd vanuit gegaan dat het leuke van kunst is dat het het resultaat is van de inspanning die de kunstenaar heeft geleverd. Ook al hebben we ook zoiets als conceptuele kunst (lees: kunstenaar bedenkt iets in plaats van dat hij/zij/hen een vaardigheid tentoon stelt).
Maar klopt dat eigenlijk wel? Een eenduidige definitie van kunst kun je immers niet geven. En het predicaat kunst is subjectief van aard.
Is kunst eigenlijk niet gewoon iets nieuws wat de mensen weet te verrassen? De mensen willen iets nieuws zien, horen, lezen, ruiken, voelen. Wie of wat dat genereert is toch eigenlijk niet van belang? Wij mensen snakken naar het nieuwe. Een nieuw beeld. Een andere kijk op de zaak. Een nieuw geluid. En de kunstenaar kan eigenlijk alles zijn. Je zoontje van 5 die een tekening maakt. Je kat die een pot verf heeft omgegooid. Of het resultaat van een computer nadat je die via de command-prompt de opdracht hebt gegeven iets te maken op basis van de tekst “Abstract gezicht in felle kleuren met polkadots.”
Kunst zonder kunstenaar.
Wordt vervolgd…
Geef een reactie