Muziek A-Z: W

Elke zaterdagavond een letter uit mijn muzikale ABC.

Wetenschap. Is muziek wetenschappelijk te onderbouwen?

Muziek zet het lijf in beweging

Sommigen denken dat muziek, en je ziet het eigenlijk al bij baby’s, het lijf in beweging zet. Dat denk ik ook. Muziek heeft eigenlijk altijd al beweging in zich, heeft namelijk een ritme. Muziek zet goeie filmmuziek beelden in beweging. Bij slechte filmmuziek treedt daarom een remmende werking in. Het vloeit dan niet samen, vormt een tegenbeweging. Bij het maken van bijvoorbeeld leadermuziek zie ik met name dat als mijn vak; de muziek naadloos laten aansluiten op de beelden. Als in een dans. Als een zwerm vogels. Als het golven van de zee.

Muziek zet ons lijf in beweging. Letterlijk. Dat is nogal wat. Mensen beginnen op muziek ineens te bewegen. Heeft muziek dan eenzelfde soort functie als ons hart? Vormt het een soort 2e hart? Of ligt het meer voor de hand om te zeggen dat muziek juist ons hart in beweging zet? En zo de hele handel, ons hele lijf? Is het daarom dat muziek ons, zoals we zo mooi zeggen, echt ‘raakt’? Een soort pacemaker op afstand en zonder batterijen? Alsof we door donderslag geraakt zijn raken we ineens actief. Omdat er ergens muziek klonk.

Muziek is zelf ook beweging. En zet ook jouw lijf in beweging. Het is eenvoudiger om mee te bewegen dan het tegen te gaan. Het tegenwerken kost je energie, meebewegen laat je meegolven op de energie en versterkt jouw bewegingen. Versterkt ook jouw denkpatronen. Je zult je oren moeten bedekken als je er niet door geraakt wil worden.

Muziek op een ritme van noten, op het ritme van de taal. In hetzelfde ritme als alles op aarde, ons hart, de golven die uit de zee komen. Een kind gaat meebewegen wanneer moeder zingt, wanneer er muziek klinkt. En het troost het kind. Dat liedje dat moeder vroeger altijd zong dat herinneren we ons. En laat ons nooit meer los. Omdat het ons hele lijf raakt, telkens weer. Als een warme zon op de huid, als de smaak van lekker eten. Van sommige muziek krijgen we kippenvel, laten we direct de tranen vloeien, wordt een diep gevoel van binnen geraakt. Als elektriciteit op afstand. Als aanraking op afstand.

Muziek geeft rust

Als muziek ons in beweging zet, kan muziek ons dan ook rust geven? Was het drama tijdens de Duitse Love Parade te voorkomen geweest door rustgevende muziek te draaien bij de ingang, in die donkere tunnel?

@AF_Photography maakte mij erop attent dat ze dat in Japan allang doen. Zo klinkt er op drukke metrostations Ambient muziek. En zijn er vogelgeluidjes op de perrons te horen.

Muziek kan ons opfokken en ook tot rust brengen. Muziek kan een helende werking hebben. Toch zien we muziek teveel als amusement en daarmee doen we het te kort. Muziek gaat veel verder dan dat. De juiste muziek brengt mensen in beweging, de verkeerde muziek breekt het juist af. In welke situatie zouden we dat niet willen toepassen? In vrijwel elke situatie lijkt mij. Daarbij heb ik niet gezegd dat er ook nooit stilte mag klinken, want naar mijn idee is dat essentieel om van het effect van muziek te kunnen blijven genieten. Stilte, energie in rust.

Muziek is tenminste even belangrijk als hoe dingen eruit zien, of hoe het ergens ruikt. Sterker nog: muziek is belangrijker dan die aspecten. Het meest ongrijpbaar maar het enige dat ons echt emotioneel ontroert, het enige dat ons hele lijf in beweging zet, ons vervult van angst als we naar een film kijken, zelfs met de ogen gesloten.