Het vertellen van een verhaal is niet zo lastig. Het vertellen van een goed verhaal wel. Niet dat iedereen nu direct voor Ira Glass moet gaan spelen, de man achter het beroemde This American Life, maar Ira snapt wel de essentie. Ik bedoel hiermee overigens niet alleen de voordrachten, het gesproken woord, maar ook leesverhalen; blogposts, artikelen in kranten en magazines.
Na me er als audiodocumentairemaker (Ira bedankt!) en blogger flinke tijd in verdiept te hebben kom ik tot de twee basisbenodigdheden voor wat een verhaal tot een goed verhaal maakt:
- Hoewel het verhaal een bepaalde kant lijkt uit te gaan, zit er ongeveer in het midden een vrij radicaal breekpunt wat het verhaal de andere kant uitstuurt.
- Aan dat breekpunt ligt iets groots ten grondslag; het doorbreken van een dogma, het accepteren van iets dat eerst onacceptabel leek, etc.
Zo’n grootse menselijke worsteling zet jou waarschijnlijk aan tot het nadenken over je eigen leven, reflecterend, spiegelend.
De meeste verhalen voldoen hier niet aan. Het zijn vaak kleine mededelingen met of zonder een uitgesproken mening of emotie. Een goed verhaal doet wel echt iets met je. Daar ga je over nadenken. Alsof het jezelf is overkomen. Het leven raakt je namelijk pas echt wanneer jij als mens door een gebeurtenis verandert. Als je een dogma doorbreekt. Als je iets kunt accepteren dat niet te accepteren leek. Hoe groter de verandering, des te rijker je leven wordt, tenminste: als je die verandering kunt accepteren.
Dat verhaal gaat altijd over jou. Neem bijvoorbeeld het verhaal van de bergbeklimmer Aron Ralston die in mei 2003, 127 uur lang met zijn arm tussen een rotsblok komt vast te zitten. Omdat hij een videocamera bij zich heeft kan hij afscheidsboodschappen voor zijn ouders maken. Op het moment dat vrijwel al zijn water op is besluit hij zijn naam en de datum van overlijden in de muur te graveren. Kort daarna begint hij te hallucineren en ziet zichzelf met een kind spelen. Ineens is de overlevingsnoodzaak er om later te trouwen en kinderen te krijgen en doet het onvoorstelbare: hij snijdt zijn eigen arm eraf om zichzelf letterlijk weer vrij te maken. Aron heeft het overleefd. Hij geeft er geëmotioneerde lezingen over. Zijn boodschap? Dit is het allerbeste dat hem overkwam. Sterker nog: dit MOEST hem overkomen. Als bergbeklimmer wilde ‘ie zichzelf toch tot het extreme uitdagen? Nou, dat is hem gelukt.
Een worsteling met het leven. Dat is het verhaal.
Geef een reactie