Het is zondagavond 10 augustus 2014 en Reinbert de Leeuw is Zomergast. Hij heeft zich één ding voorgenomen: de avond zal in het teken moeten staan van de dienstbaarheid van musicus en dirigent. Het werk verrichten zij in dienst van de muziek. Niets anders. En het ego van de musicus moet worden afgezworen.
Allerlei fragmenten worden opgevoerd om zijn betoog kracht bij te zetten worden. Zoals het fragment met de waanzinnige pianist Svjatoslav Richter.
We zien het hier, Richter is slechts een doorgeefluik van de muziek. Hij is weinig tevreden over zijn eigen spel. We krijgen een kort stukje uit een documentaire te zien waarin hij over zichzelf zegt: ‘Ik mag mezelf niet’. Dit streven naar totale perfectie is voer voor menig psycholoog. Toch legt Reinbert haarfijn uit dat dit heel normaal is. De muziek die Richter in zijn hoofd hoort is klaarblijkelijk nog perfecter dan hij in staat is om uit te voeren.
Het was een prachtige avond, gisteravond. Niet alleen heeft Reinbert een mooi college gegeven over de zuiverheid van muziekcomposities en haar uitvoeringen, ook heeft hij de niet alledaagse makers ervan op een voetstuk gezet, want naast Richter verschenen onder meer ook Igor Stravinsky, John Cage, Arnold Schönberg, Claude Vivier, Olivier Messiaen, Louis Andriessen en Misha Mengelberg ten tonele.
Wat ik wel miste was een gesprek over elektronische instrumenten en het gebruik van de computer als dienstbare uitvoerder zonder ego. Hecht Wilfried de Jong, gesprekspartner van Reinbert, zelf misschien teveel waarde aan de musicus? Zijn verhalen over zijn jazzhelden zijn vaak zwaar geromantiseerd. In jazzmuziek is de uitvoering belangrijker dan de compositie want deze vormt slechts een kapstok voor de improvisaties. Toch mistte ik daar vragen over. Reinbert had een bijzonder verhaal, maar het ging niet over de improvisatie. Het ging niet over het neutrale karakter van elektronische muziekinstrumenten. En het ging niet over de computer. Ik had dat allemaal ook nog graag willen weten van Reinbert. Maar ja, zo’n avondje duurt eigenlijk veels te kort…
Reinbert en Wilfried bedankt!
(omslagfoto onder CC BY: MITO SettembreMusica
Geef een reactie