Het is bijna niet voor te stellen in onze tijd met muziek in overvloed, maar vroegâh in de 50-er jaren lag de situatie totaal anders. En al helemaal in de USSR dat in een Koude Oorlog verkeerde met de Yankees. Wie in de USSR rock ‘n’ roll of jazz wilde horen moest een beroep doen op het illegale circuit, de zwarte markt. En daarmee een gevangenisstraf van 2 to 5 jaar riskeren. Dan moet de voor liefde muziek wel heel groot zijn.
Zo’n verbod was natuurlijk gedoemd te mislukken. Hierdoor floreerde de zwarte markt. De methode die men hiervoor hanteerde was zeer verrassend: via röntgenfoto’s werd de muziek van 78-toerenplaten gekopieerd. De röntgenfoto die door ziekenhuizen waren weggegooid werden op straathoeken verkocht als bronmateriaal om via een alternatieve draaibank een 78-toerenplaat op te kopiëren. Hoewel het stevige schellak van een 78-toerenplaat natuurlijk veel betere geluidskwaliteit opleverde dan het zachte fotomateriaal van een röntgenfoto, het kon de liefde voor rock ’n roll en jazz van de ware muziekliefhebber niet bekillen.
Hoewel kopiëren tot op de dag van vandaag, door bijvoorbeeld Stichting BREIN, beschouwd wordt als diefstal, uit dit verhaal spreekt er maar 1 ding: de ongekende liefde voor muziek. Muziek van “de vijand” die misschien juist door die onderdrukking de nieuwsgierigheid aanmoedigde. De verboden vrucht, rock ’n roll.
Muziek slaat een brug tussen culturen omdat de opwinding en ontroering die we erin vinden universeel is. Er valt nooit tegenop te censureren ook al probeer je de liefhebbers te verketteren middels de titel piraat. Al zet je ze in de gevangenis. Liefde voor muziek gaat voor alles. Omdat het precies dat is: liefde.
Onlangs werd over dit interessante verleden van de USSR een korte documentaire gemaakt door de makers van het boek en de website X-Ray Audio:
Ook de bekende podcast 99% invisible maakte er een mooie aflevering over:
(omslagfoto onder CC BY-SA: Dmitry Rozhkov)
Geef een reactie