De vrijmibo vindt plaats in de Tolhuistuin. We staan op een kluitje, wij podcastmakers. Hoewel het Podcastfestival een sterk educatief en inspirerend karakter heeft, het is voor mensen zoals wij De Podcastmakers ook altijd weer de plek om elkaar te ontmoeten. Normaliter zit in in mijn zone, mijn mancave, mijn Kamer Vol Gitaren, of noem het een studio. Sinds de corona doe ik alles online, hooguit komt er af en toe iemand een voice-over bij mij inspreken.
Onder het genot van een biertje en een wijntje spreek ik met een paar makers over succes. Het succes dat bijvoorbeeld de topsporter najaagt, succes als een aan en uit-schakelaar: of je wint, of je verliest. Een ex-topsporter waarmee ik spreek zag ooit het grote succes aan haar voorbij gaan. Ze had zich de tandjes getraind, net als alle anderen, alleen had zij zich bedacht dat zij de winnaar zou zijn. Dat dachten die anderen natuurlijk ook.
Ik moet denken aan hoe ik vorig jaar, met dank aan Henny Vrienten, mocht optreden in het VPRO tv-programma On Stage. Je kunsten vertonen voor een massapubliek is ook een soort topsport. Tijdens de repetitie in de studio van Henny was ik behoorlijk nerveus geweest puur en alleen omdat Henny op anderhalve meter mijn gitaarspel zat te observeren.
Optreden voor televisie voelt als een groter succes dan optreden in een café. Hoewel het muzikaal geen ene fok zou moeten uitmaken. In beide gevallen speel je immers, als het goed is, gewoon zo mooi als je kunt. Daarom is dat woord succes ook zo verwarrend. Waarom zie je iets als belangrijker terwijl de uitkomst precies dezelfde muziek oplevert? Is het mij om roem en adoratie te doen? Nee. Ik denk dus dat er iets anders in het spel is: het hogere doel waar een soort magnetische werking vanuit gaat. Het doel als een doel op zich.
In Paradiso optreden stond ook altijd hoog op mijn lijstje. Omdat niet elke boerenlul met een omgekeerde vlag en een gitaar daar zomaar kan spelen. Je kunt dat wel elitair noemen.
Optreden op televisie of in Paradiso, ik kan het afvinken, maar wat hebben die hogere doelen mij gebracht? Mijn tv-optreden van vorig jaar smaakte naar meer maar ik wist van tevoren al dat dat niet ging gebeuren. Wat ik bij Henny in het programma deed was een uitzondering.
Ik heb daar volledig vrede mee want daarmee trap ik niet de val die men ook wel arrival fallacy noemt.
“Arrival fallacy is this illusion that once we make it, once we attain our goal or reach our destination, we will reach lasting happiness,” said Tal Ben-Shahar, the Harvard-trained positive psychology expert who is credited with coining the term.
New York Times – You Accomplished Something Great. So Now What?
Het zijn juist de mensen die dat hogere doel gehaald hebben die vaak last krijgen van arrival fallacy. Vele supersterren, topsporters, top[…] voelen zich volkomen lonely at the top.
You’d think I’d be happy
But I’m not
Everybody knows my name
But it’s just a crazy game
Oh, it’s lonely at the top
Het lied klinkt als een dodenmars.
Hoewel het bereiken van het hoge doel echt wel wat endorfine losmaakt (daarom is het ook zo verslavend), als het stofje uitgewerkt is wordt de daling ingezet, zo werkt immers ons lichaam. Waarmee ik overigens niet wil zeggen dat je geen uitdagingen moet zoeken, zeker niet. Alleen is het een drogreden om te denken dat het geluk in het bereiken van het doel zit.
Het geluk zit hem namelijk niet in de finish, het geluk zit ‘m in de weg er naartoe. Zo brengt gitaarspelen mij geluk. Het is een bijzonder prettige bezigheid waar ik mij ook bevind. Sterker nog: vaak op een groot podium is die druk hoger en speel ik minder ontspannen. Misschien is de endorfine-kick groter, de nawee van die kick heft het effect echter volledig op.
Het aardige is dat het mentale medicijn voor arrival fallacy iets is wat Boeddhisten en vele anderen al eeuwenlang roepen: het gaat om het nu. Een doel ligt in de toekomst, is soms zelfs onbereikbaar, maar ondertussen kun je maar beter genieten van wat je nu aan het doen bent. Wat je ook flow kunt noemen. Een staat van zijn waar ik in verkeer als ik muziek maak. Wanneer ik een podcast edit. Of een blogje tik.
Geef een reactie