Laat ik maar meteen met de deur in huis vallen: het is een veelgehoord misverstand – *kuch* mythe – dat hoofdtelefoons meer details in een geluidssignaal zouden prijsgeven dan luidsprekers. Waarmee ik overigens niet wil zeggen dat het omgekeerde geldt. Het is simpelweg zo dat zowel luidsprekers als hoofdtelefoons alle details moeten kunnen onthullen die je nodig hebt om de klank te kunnen beoordelen. Perfectie bestaat niet en daarom is het vaak belangrijk om een mix op zowel luidsprekers als op een hoofdtelefoon te beluisteren.
Nearfields
Als ik achter mijn bureau zit, vorm ik een gelijkzijdige driehoek met mijn luidsprekers. Ze staan 80 cm van mijn oren af en ik zit precies in het midden. Dit is wat men een nearfield-opstelling noemt. Ze staan zo dicht op de oren gericht zodat je meer de luidsprekers hoort dan de reflecties in de ruimte.
Ik schrijf luidsprekers maar eigenlijk zijn het powered monitors. Er zit dus in elke luidspreker een versterker.
Mijn speakers produceren een behoorlijk gebalanceerde verhouding hoog, midden en lage frequenties, maar ik heb ook jarenlang gewerkt met luidsprekers die vooral in het middengebied geluid produceerden (Triple-P). Vroeger werden luidsprekers van het merk Auratone hiervoor gebruikt. Als je bekend bent met de klank merk je gelijk op wanneer er iets niet jofel zit in het middengebied. Het middengebied is het meest belangrijk voor ons gehoor omdat dit het gebied is waar de spraak zich in bevindt, waar we het meest gevoelig voor zijn.
Luidsprekers met een zeer aanwezig laag en hoog kunnen ervoor zorgen dat je details in het middengebied minder goed zult waarnemen. Met mijn luidsprekers is dat niet het geval, ze geven direct prijs als er iets niet lekker zit in de spraak. Ook hoor ik razendsnel als er een knipje in mijn edit niet lekker zit.
En die hoofdtelefoon dan?
Ik gebruik al jaren een referentie hoofdtelefoon van Sennheiser, de HD-600, en die klinkt vrij gebalanceerd qua frequentiespectrum. Voor een hoofdtelefoon bevat ‘ie relatief niet veel sub laag en ook niet veel top hoog. Op mijn luidsprekers echter hoor ik direct wat er niet lekker zit in het laag en hoog. Op mijn Sennheiser is dat minder het geval. Dus in mijn geval onthullen mijn luidsprekers net even wat meer details dan mijn hoofdtelefoon.
Ik beschik ook over een Rode NTH-100 hoofdtelefoon die in het laag en hoog wat beter scoort dan de Sennheiser. Alleen is het draagconfort van de Rode wat minder. Maar voor het prijsgeven van frequenties die niet helemaal lekker in het geluidsbeeld zitten zijn ze net even wat geschikter van de HD600.
De Sennheiser is een open hoofdtelefoon, deze lekt dus geluid naar buiten toe. Als er een auto voorbij rijdt in de straat hoor ik dat. Het zorgt voor een rustig gevoel, je bent niet afgesloten van de wereld om je heen en het draagconfort van de Sennheiser is geweldig. Ik kan met gemak het ding de hele dag ophouden.
En vanwege dat draagcomfort prefereer ik de HD600. Opnieuw het bewijs dat niets perfect is en neerkomt op een zorgvuldig afgewogen compromis. De HD600 samen met het luisteren op mijn luidsprekers verloopt zonder meer comfortabel en geeft me voldoende inzage in hoe mijn mix er bijhangt.
Ken u spullen
Op de keper beschouwd is het nog niet eens zo heel belangrijk welke spullen je gebruikt als je maar weet wanneer iets slechts klinkt en wanneer niet. Je luidsprekers en hoofdtelefoons moeten je die informatie bieden.
Daarnaast kan het super handig zijn om spectrum analyser op de monitor-output van je DAW te gebruikers. In mijn favoriete programma Reaper gebruik ik altijd het ReSpectrum effect hiervoor.
Met name frequenties die je niet zult kunnen waarnemen, bijvoorbeeld lage frequenties omdat de speakers en de ruimte waarin je werkt te klein zijn. Of hoge frequenties omdat je geen 20-er meer bent.
Tot slot wat van essentieel belang is: luister nooit op luid volume af. Dit geeft een vertekend beeld. Het omgekeerde is wel aan te raden: speel fluisterzacht de mix af (zo zacht dat je bijvoorbeeld nog net de tekst kunt verstaan) en je zult direct horen wat te zacht en wat te hard klinkt.
In de praktijk luister ik op een vast volume af. Zodat mijn oren constant eenzelfde geluidsdruk ervaren. Je gaat immers de kleurinstellingen van je monitor toch ook niet continu veranderen? Doe dit voor je audio setup dan ook niet. Hou het normatief hetzelfde.
Geef een reactie