Gratis, maar niet goedkoop

Geschreven door

Op Tom Beek punt nl geeft Tom het woord aan zangeres en juriste Olga Meijer. Over Creative Commons merkt ze op:

Creative Commons vind ik prima, maar het brengt niets nieuws. Professionele muzikanten hebben er niks aan. Wie ervan moet leven, kan zich het niet veroorloven om zijn werk gratis weg te geven. Je kunt een CC licentie ook niet terugdraaien, eenmaal wegggeven dan ben je het kwijt.

Ik snap haar punt. Als je alleen maar alles gratis weggeeft, dan zijn er geen inkomsten en kun je jouw tent snel sluiten. Heden ten dage kunnen veel muzikanten zelf hun muziek via bijvoorbeeld Bandcamp verkopen. De prijs is trouwens wel omlaag aan het gaan. Veel complete albums worden daar al voor 1 dollar of volgens het name your price principe aangeboden en dat blijken dan ook nog eens vaak de bestsellers van Bandcamp te zijn. Logisch ergens want als je de tussenhandel eruitgooit dan hoef je veel minder te verkopen voor een veel lagere prijs om nog steeds meer te verdienen dan in het CD tijdperk. Het punt is: als je de prijs omlaag gooit verkoop je gewoon veel meer. En gratis ‘verkoopt’ helemaal als een dolle.

Ook grote platenlabels zoals Sony Music begrijpen dat en geven sinds jaar en dag muziek gratis weg aan de pers ter promotie. Vandaag de dag is je eigen publiek vaak de pers, want een beetje geretweet, geblog en gelike en je scoort vast beter dan 1 recensie in een gedrukte krant die de volgende dag alweer bij het oud papier ligt. Gelukkig kunnen we vandaag de dag onze muziek embedden via een Bandcamp of SoundCloud en zo toch de muziek zelf verkopen. Maar mijn punt is wel: je zult zelf moeten investeren (dus dat kost geld) voordat je muziek geld gaat opleveren. Gratis weggeven is ook een vorm van investeren.

Blogs zijn net als de meeste websites geheel gratis. Zelfs videosites zijn gratis. Wat maakt muziek dan zo speciaal om er geld voor te vragen? Olga zegt wel dat gratis weggeven niet professioneel is, maar is het niet een zware belediging voor al die – in mijn ogen – professionele bloggers die hun content gratis weggeven? Wat maakt muziek nou zoveel bijzonderder dan video, of blogs?

Als jouw doel is om op alle iPods ter wereld terecht te komen en De Wereld Draait Door te halen dan is het een prima idee om muziek gratis weg te geven. Net zo goed als menig schrijver overweegt een ePub gratis weg te geven. Of neem Podcasting dat ook gratis is en werkt met behulp van dezelfde techniek als blogs via de RSS-feed functionaliteit.

Dan het punt van Olga dat CC ervoor zou zorgen dat je muziek nooit meer van een andere licentie kunt voorzien. Stel je maakt een stuk muziek onder alleen naamsvermelding en het brengt je succes. Mooi, dan kun je toch altijd een nieuwe versie maken die je wel onder een meer rigide licentie uitbrengt? In de software-wereld en game-wereld is het heel normaal om een product te voorzien van een versienummer. Dat zou voor muziek ook kunnen gelden. Mensen blijven gevoelig voor de net wat beter geremasterde-versie of een nieuwe kickass analoge mixage.

Olga zou naar mijn idee moeten weten dat al in 2009 Nine Inch Nails album Ghosts het best verkochte MP3-album op Amazon was. Een album onder een Creative Commons licentie:

Ghosts I-IV is licensed under a Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike license

Zo valt nog steeds op de officiële NIN website te lezen.

En je kunt hem natuurlijk downloaden van The Pirate Bay. Ook daar stond ‘ie een tijdlang op nummer 1. In combinatie met legale massale verkoop via Amazon, dat kan dus. Ook bleek Creative Commons geen belemmerende factor maar juist een stimulans voor de verkoop omdat het album ook gratis en legaal te downloaden was wat juist voor de mega exposure zorgde onder muziekliefhebbers, blogs en dergelijke.

Gratis is een essentieel onderdeel van marketing. En het wordt vandaag de dag dan ook op grote schaal toegepast. Je zou kunnen stellen dat gratis het businessmodel van het internet is. Facebook is gratis, Tumblr is gratis, Twitter is gratis. En mijn foto onder Creative Commons die door BoingBoing.net werd hergebruikt is ook gratis.

De Pers heeft het als de beste gratis krant van Nederland niet gered maar aan hun slogan kan dat volgens mij niet gelegen hebben.

Abonneer je op mijn berichten

Bepaal zelf de frequentie waarin je mijn artikelen wilt ontvangen (direct, dagelijks of eens per week). De link om dit in te stellen vind je in de bevestigingsmail.

Reacties

9 reacties op “Gratis, maar niet goedkoop”

8 juli 2012
karin r.
Hetzelfde geldt voor de aantal eerste bladzijdes die je alvast laat lezen zodat men een indruk krijgt/heeft van je boek en dan alsnog het boek gaan kopen.
(Bij fotografie blijf ik het nog wel erg lastig vinden, een creative commons licentie, omdat juist die kranten en online sites zomaar foto’s van je plukken en geen naamsvermelding geven, zodat het lijkt alsof zij die foto hebben gemaakt.
Ook op scholen wordt te weinig aandacht besteed aan creative commons. Men denkt nog steeds dat als het op i-net staat het gewoon te gebruiken is. Foute veronderstelling.)
Beantwoorden
1. 8 juli 2012
  Raaphorst
  Ja, en Cory Doctorow / http://craphound.com publiceert al zijn boeken onder CC sinds jaren. Hij is een van de succesvolste science fiction schrijvers wereldwijd. Cory zegt altijd: een boek leest niet handig vanaf een laptop of iPad. Dus begin je te lezen om vervolgens, als het bevalt, toch het boek te bestellen. En tot de tijd dat het boek echt thuis geleverd is kun je blijven doorlezen.
  Beantwoorden
8 juli 2012
Tom Beek
Dank voor je uitgebreide reactie Marco! Heel zinvol. Ik zal Olga gelijk eens vragen naar een reactie. Zelf heb ik weer voer om mijn eigen standpunten weer eens onder de loep te nemen. Wordt vervolgd :-)
Beantwoorden
8 juli 2012
karin r.
Je wilt niet zomaar iets kopen. Je wilt een indruk. Als je op zo’n manier een indruk kan achterlaten, prima toch? Een en een is twee.
Beantwoorden
8 juli 2012
Rolf
Creative Commons werkt vooral voor mensen die al succes hebben, zoals Doctorow of NIN, of voor mensen die niet direct geld hoeven te verdienen met hun kunst.
Een beginner die nu zijn/haar muziek gratis aanbiedt, moet geweldige mazzel hebben óf geniaal in marketing zijn, wil hij/zij überhaupt worden opgemerkt in de massa van lotgenoten. Met muziek heb je bovendien nog eens de extra beperking dat je niet even snel, zoals bij foto’s, kunt scannen naar wat je zoekt. Parelduiken op Soundcloud of Bandcamp vreet tijd en je moet door zoveel bagger heen dat de parels je op een gegeven moment gestolen kunnen worden.
Open Source software is een zusje van Creative Commons. Er is nog steeds heel veel, kwalitatief goede software gratis verkrijgbaar, maar het wordt steeds vaker gebundeld met adware. Enige bijverdienste kan men blijkbaar wel gebruiken.
Bloggers is een slag apart. De meeste hebben een inkomen en zoeken een uitlaatklep, een podium. Redacties zitten te schreeuwen om content, en er is altijd wel een ijdeltuit die zijn mening wil ventileren. Ik spreek uit ervaring (meer hierover hier).
Ik ken een aantal vakbekwame muzikanten, afgestudeerd van het conservatorium. Ze hebben een bestaan, geven workshopjes, doen eens een toertje en wonen driehoog achter in een goedkope wijk. Wie muzikant wil worden kan maar beter zorgen voor een partner met een fatsoenlijk inkomen.
Beantwoorden
1. 9 juli 2012
  Raaphorst
  De eersten die met Creative Commons begonnen te werken waren vooral de beginners en de relatief onbekende artiesten (via netlabels met name). En in het begin zei ook iedereen dat het alleen voor beginnende creatievelingen zinvol is. Maar toen er ook wat succesverhalen van professionals kwamen verschoof die discussie.
  Ik ken een man die voor de lol foto’s maakt. Een paar jaar geleden begon ‘ie met Creative Commons te werken omdat ik het daar vaak met hem over had. Een foto van hem werd kort daarna op een tram gebruikt, zijn foto’s kwamen in de krant, zijn foto’s werden landelijk gebruikt, in alle kranten, magazines en op TV. Zijn boekhouding werd zo groot dat hij van de Belastingdienst een bedrijf moest starten. Ja dus: echt MOEST doen. Dat wilde ‘ie helemaal niet maar na 2 jaar heeft ‘ie toch besloten het te doen ondanks dat ‘ie allang met pensioen was en nooit professioneel fotograaf was geweest.
  Juist omdat die foto’s en die muziek voor niet-commerciële doeleinden gratis gebruikt kan worden, levert dat enorme promotie op. Want uiteindelijk komen er dan klanten die wel een commercieel doel hebben, of klanten die maatwerk willen. In mijn geval gaat het vaak precies zo.
  Het neemt niet weg dat het voor creatieve beroepen soms lastig is om geld te verdelen. Maar dat was ook voor de tijd van Creative Commons het geval en ik durf te stellen dat door CC te gebruiken de exposure van je werk veel groter zal zijn.
  Komt bijvoorbeeld jouw foto op Wikipedia bijvoorbeeld terecht, dan is dat zeer goeie promotie. En is dat lastig? Helemaal niet. Is mij zelf een paar maal overkomen en ik ben geen ‘officiële’ fotograaf. Ongelofelijk? Helemaal niet. Heden ten dage heb je juist betere mogelijkheden om je te profileren dan ooit tevoren. Het is juist veel eenvoudiger geworden dan vroeger want vroeger had je slechts een paar bands die op tv en radio mochten, nu kan iedereen zijn eigen niche vinden. Ik ken genoeg muziek die ik niet te pruimen vind, maar als ik kijk naar hoeveel het bv beluisterd wordt op SoundCloud, enorm veel. Dat publiek was vroeger nooit gevonden, die waren keihard afgewezen bij alle labels. Internet biedt veel meer kansen op dat vlak. Omdat internet wel die many-to-many verbindingen kan leggen.
  Creative Commons is niets meer dan een prima methode om een aantal rechten vrij te geven zodat jouw werk wat toegankelijker wordt voor een grotere groep mensen. Het is een nette methode om de rechten te regelen, want iedereen snapt waarschijnlijk ook wel dat Alle Rechten Voorbehouden niet langer werkt online. Als dat zo was dan kon internet (YouTube in het bijzonder) niet bestaan.
  Beantwoorden
9 juli 2012
Erno Hannnink
Jouw creaties gratis weggeven werkt vooral als je nog niet bekend bent. Voor de grote namen is het juist eenvoudiger betaalde versies te verkopen aangezien veel mensen je kennen. Voor onbekende bands is het ‘gratis’ aanbieden van je creaties een manier om bekendheid te krijgen.
De gratis manier waarmee bijvoorbeeld Lindsey Stirling en Pomplamoose steeds bekender worden, gratis nummers via YouTube te volgen. Wil je de versie op you iPod dan koop je het nummer via iTunes. In beide gevallen de No 1 inkomsten voor deze artiesten.
@Rolf Wat voor de een bagger is, is voor de ander muziek die ze veel draaien. Dat zelfde geldt voor foto’s, video’s, tekst, boeken…. Ontdekkingen doe je vooral via je netwerk, via de sociale netwerken, de contacten op Soundcloud, blogs…
Mijn blogs worden beide uitgegeven met Creative Commons (BY-SA). De inhoud wordt ook regelmatig gebruikt, soms wordt er vooraf toestemming gevraagd, vaak niet. Meestal staat er bronvermelding bij. Zo gebruik ik voor deze blogs WordPress – open source software. Ik help de community bijvoorbeeld doordat we WordCamp Nederland organiseren. Ik verdien er ook mee door sites te bouwen/verkopen met WordPress.
Als maker van iets wil je volgens mij een ding boven alles, dat jouw creaties gehoord, bekeken, gelezen worden. Door bepaalde vormen van je nummers, boeken, afbeeldingen, creaties onder CC te publiceren betekent dat meer mensen kennis maken met jouw creaties. Precies waar je op uit bent.
Als je muzikant bent en (vooral) muziek van anderen speelt is dat misschien wat lastiger. Een eigen ‘unieke’ invalshoek, uitstraling, uitwerking heeft tot gevolg dat mensen zich makkelijker aan jou kunnen binden en je willen onthouden. Dan wordt het ook eenvoudiger andere vormen en versies van je creaties tegen betaling uit te geven.
Gemakzucht speelt hier bijvoorbeeld een rol. De gratis video via YouTube kun je goed achter je PC bekijken, wil je het nummer overal beluisteren dan wil je liever de MP3 die je tegen betaling kunt downloaden.
Beantwoorden
1. 9 juli 2012
  Raaphorst
  Nine Inch Nails waren echt groot toen ze hun album The Slip voor de eerste keer gratis via CC weggaven. Ook veel services zoals Twitter en Facebook zijn nog steeds gratis ook al zijn ze bekend bij iedereen. Ik wil niet zeggen dat daar niets anders tegenover staat, maar hetzelfde geldt dus voor muzikanten die dat doen.
  Beantwoorden
11 juli 2012
gurdonark
For me, it is quite simple. My music has been featured in over a thousand videos, ranging from the most amateur to professional video that has been shown on television. My music has been in a handful of movies, getting shown at film festivals all over the world. My tracks are the soundtrack to a number of video games, and to a number of podcasts. None of this would have happened, except that I release under Creative Commons licenses.
Similarly, my photographs have appeared in the websites of major magazines, as well as in dozens and perhaps hundreds of weblogs and less-well-known websites. None of this would have happened if I had not posted them on flickr with a Creative Commons license.
I rarely seek to make money from my music–it’s been years since I used to sell a CD or two on eBay. I may someday do a commercial release again, but not so much for the money as for a desire for my songs to be easy to access on spotify, rdio, mog, rhapsody and pandora, which appears to work best if one has released through a commercial service. For me, having my music be part of a conversation about what music and sharing means is more important than making money from my music. I know people on the internet, though, who make their living through Creative Commons. They are not NIN or other super-acts,but instead people who reach out to their audience with free music, and the audience then chooses to buy the next album for a price.
I understand the concerns of any artist about giving away for free. I think it is folly to say “I know all the answers”. But my voice says “I like to share, and it works for me”, and that is the voice I can add to this
chorus of views.
Beantwoorden