Onderzoek toont aan: 50 jaar popmuziek kenmerkt 3 revoluties

Queen Mary University of London en Imperial College London hebben 17.000 nummers van de Amerikaanse Billboard Hot 100 geanalyseerd op basis van Timbre (klankkleur) en Harmonie data. De conclusies zijn bijzonder interessant.

Timbre en Harmonie subsets

Timbre en Harmonie werden verdeeld in 8 subsets (T1 – T8 en H1 – H8):

  • T1 = drums, agressieve, percussief
  • T2 = kalm, rustig
  • T3 = energiek, spraak, helder
  • T4 = piano, orkest, harmonisch
  • T5 = gitaar, luid, energiek
  • T6 = / ay /, mannelijke stem, vocaal
  • T7 = / o /, afgerond, mellow
  • T8 = vrouwelijke stem, melodieus, vocaal
  • H1 = dominant 7 akkoorden
  • H2 = natuurlijke mineur
  • H3 = mineur 7 akkoorden
  • H4 = standaard diatoniek
  • H5 = geen akkoorden
  • H6 = stapsgewijs akkoordenschema
  • H7 = dubbelzinnige tonaliteit
  • H8 = majeur akkoorden, geen wijzigingen

Opmerkelijke stijlen

Tussen 1960 en 2009 zien we een enorme daling in het gebruik van H1 (dominant-septiemakkoorden), wat de dood van de jazz en blues muziek in deze jaren aangeeft. Deze stijlen gebruiken veelal dominant-septiemakkoorden en nummers die daar gebruik van maakten werden steeds minder vaak een hit gedurende die periode.

H3 (mineur-septiemakkoorden) speelt een dominante rol in funk, disco en soul. Tussen 1967 en 1977 tonen de grafieken een verdubbeling van groei in het gebruik van dit type akkoorden.

H6 combineert verschillende akkoordwisselingen die veelal in modale rocknummers gebruikt worden door stadion-bands zoals Van Halen, Queen en Kiss. Tussen 1978 en 1985 ligt het hoogtepunt van H6.

En dan H5 (afwezigheid van harmonie, geen akkoorden!) die steeds vaker in de late jaren 1980 gebruikt wordt en snel tot een hoogtepunt stijgt in 1993. Het vertegenwoordigt de opkomst van hip hop, rap en aanverwante genres. Vanwege de exponentiële groei van dit genre H5 + T 3 (energiek, spraak, heldere) wordt het beschouwt als de belangrijkste muzikale revolutie van de afgelopen 50 jaar.

De 3 genre gebaseerde omwentelingen

De onderzoekers kenmerken 3 belangrijke stilistische perioden van de afgelopen 50 jaar op basis van Harmonie en Timbre:

  1. 1964 SOUL en ROCK revolutie
  2. 1983 NEW WAVE, DISCO en HARD ROCK revolutie, terwijl op hetzelfde moment SOFT ROCK, COUNTRY, SOUL en R’nB waren ook dominant
  3. 1991 RAP revolutie

Wat zal de volgende muzikale revolutie zijn?

Download de PDF van het onderzoek hierrrr!


Abonneer je op mijn berichten

Bepaal zelf de frequentie waarin je mijn artikelen wilt ontvangen (direct, dagelijks of eens per week). De link om dit in te stellen vind je in de bevestigingsmail.

Reacties

2 reacties op “Onderzoek toont aan: 50 jaar popmuziek kenmerkt 3 revoluties”

  1. DirkJan avatar
    DirkJan

    Overal in het nieuws zijn de resultaten van het onderzoek te lezen, maar ik zet toch wel de nodige vraagtekens bij zo’n reductionistische benadering door alleen te kijken naar een aantal stijlkenmerken.

    Wat me opvalt is, dat ik niets nieuws lees en ik ook zonder onderzoek de conclusie kan trekken dat hip-hop een nieuwe, afwijkende muziekstijl is die populair werd. Maar het model verklaart weer niet waarom de Beatles toch zeer populair en invloedrijk waren en tot op zekere hoogte nog steeds zijn. Er zijn kennelijk ook nog allerlei andere parameters die niet via een computeranalyse zijn op te sporen. Dat is ook moeilijk, want muziekbeleving is meer dan variatie op bepaalde akkoorden en stijlen.

    Wat me ook opvalt is dat house/dancemuziek nergens genoemd wordt. Dat komt omdat het een analyse is van de Amerikaanse hitlijsten en dance niet populair is in Amerika. Zo zijn er wel meer cultuur- en landgebonden elementen die niet zijn betrokken bij het onderzoek. Dat is ook lastiger te meten dan de harde data bij een muziekanalyse.

    Enerzijds vind ik het onderzoek dus een open deur en anderzijds toont het aan dat een reductionistisch computermodel de kracht en populariteit van muziek niet verklaart. Dat lijkt me ook principieel onmogelijk.

    1. Marco Raaphorst avatar

      Ja dat klopt. De onderzoekers geven ook aan dat een van de grote beperking de lijst van de Hot 100 is. Het telt dus alleen singles en dan ook nog alleen maar de hits. Waarmee je allerlei andere invloedrijke muziek uitschakelt.

      Maar de indeling op Harmonie en Timbre vond ik wel interessant. Hoewel ook die heel grof is. Want daar waar The Stones zuiver op blues gebaseerd zijn, zijn The Beatles dat juist veel minder. Dat is meer Burt Bacharach en Bach met bijbehorende complexere/rijkere harmonie en melodielijnen.

      Nederland zou ook wel onder de loep genomen mogen worden. Met name de invloeden van binnenuit (onze volksmuziek en kerkmuziek) en van buitenaf (met name Amerikaanse blues en jazz) zouden eens geanalyseerd moeten worden. Is misschien al eens gedaan, maar ik weet daar het bestaan niet van.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.