De Amerikaanse fotografe Francesca Woodman pleegde op 22-jarige leeftijd zelfmoord. Ze groeide op in een gezin waar alles om de kunst draaide. Haar ouders, beiden kunstenaars komen in de documentaire The Woodmans uit 2010 hierover uitgebreid aan het woord. Ze vertellen hoe zij met Francesca een hele slechte relatie zouden hebben gehad als zij een slecht kunstenaar was geweest. Moeders was altijd in haar atelier te vinden, ook al kwamen de kinderen (Francesca en haar broer) uit school thuis en hadden ze behoefte aan aandacht. Moeders en vaders hadden aandacht voor slechts 1 ding: kunst, hun eigen kunst. Niet zo gek dus dat Francesca zelf ook kunst ging maken, evenals haar broer.
En ze legde de lat extreem hoog voor zichzelf. Hoewel de foto’s seksueel getint zijn, volgens de documentaire had Francesca maar weinig met sex. Ingezet voor de kunst, het lichaam als object om een verhaal mee te vertellen.
Haar fotografie is fascinerend. Het lichaam van Francesca zien we vaak in beweging. Het vormt een blur, een onscherp object in het beeld. Alsof ze uit de foto lijkt te willen verdwijnen. En vaak zien we hoe ze een deel van haar lichaam verbergt onder een stuk behang, of middels stukken schors om haar armen verdwijnt in de bomen van een bos. We zien haar lichaam opgaan in de foto’s, samengesmolten met de omgeving. Poëtische beelden, zwart/wit en vrijwel altijd zeer serieus. Nooit kinderlijk speels, hooguit onderzoekend speels. En altijd zonder schaamte.
Haar relatie met haar ouders was helemaal niet zo goed, zo blijkt uit haar notities. Ondanks dat ze dus een waanzinnig kunstenaar was geworden. Mij verbaast het niets, haar ouders hadden namelijk alleen maar aandacht voor hun eigen kunst. In de documentaire zegt moeders dat na de bevalling bij haar het kwartje viel dat “dat kind aandacht nodig heeft”. Voor moeders leek de ervaring van zwanger worden wel interessant, maar de verantwoordelijkheid die het met zich meebracht overviel haar wel een beetje. Ze heeft het steevast over That Child. Maar ook vaders is zeker niets vies van egocentrisch gedrag waarin alles moet wijken voor de kunst. Hij kon goed met zijn dochter overweg, zo verteld hij op camera, maar alleen maar omdat hij zo onder de indruk was van haar werk.
Er hangt een zweem van diepe triestheid om haar foto’s. Ik zag ze van de week in FOAM Amsterdam in het groot en het klein. Zo’n kunstenares wens je toch een positief en lang leven toe met ouders die trots op je zijn, wat je ook doet?
De expositie heet: Francesca Woodman – On Being an Angel. Ga hem zien!
Zie ook mijn fotoset op Flickr.
UPDATE: de documentaire The Woodmans is op YouTube te vinden:
Geef een reactie